سیاست پسته ای ایران، در جنگ با اسراییل هم برنده بود!

روزنامه شرق نوشت: پاسخ نظامی موفق ایران به تعرض اسراییل به بخش کنسولی سفارت ایران در سوریه را می توان زاییده چنین سیاستی توصیف کرد؛ یک تامل نزدیک به دوهفته ای سبب شد تا یک حمله گسترده، شدید و تاثیرگذار از لحاظ رسانه ای شکل بگیرد تا ضمن بازپس گیری اعتبار تضعیف شده ایران از حمله 7 اکتبر تاکنون، فرصت جدید پیش روی دیپلماسی ایران گشوده شود تا معادلات جدیدی را در خاورمیانه ترسیم کند. البته این معادله جدید -در صورت موفقیت- در طول زمان تثبیت شده و به مقرره یا خط قرمز جدید در منطقه بدل خواهد شد. این معادله جدید همان قراردادن پایگاه های خارجی ایران در لایه امن است که مدت هاست از سوی اسراییل، آمریکا و متحدان اروپایی مورد تعرض قرار گرفته و بدون پاسخ می ماند.

از سوی دیگر شدت تخریب این حمله طوری تنظیم شد که امکان قربانی پروری – که سیاست همیشگی اسراییل در مجامع بین المللی و رسانه هاست- و همچنین اجماع جهانی علیه ایران، در زمینه سیاسی، اجتماعی و نظامی میسر نشود. واکنش ایران از دید غریب به اتفاق رسانه های جهان و تحلیلگران برجسته حوزه روابط بین الملل، موفق ارزیابی شد و می توان ایران را در جایگاه برنده حوادث اخیر تا این لحظه توصیف کرد. البته واکنش ایران در رسانه های صهیونیستی و اپوزیسیون دارای زاویه ایدیولوژیک با جمهوری اسلامی ایران بالطبع، منفی جلوه داده می شود. با تمام ارزیابی مثبتی که می توان از دفاع مشروع ایران تا این لحظه داشت، احتمالا دامنه دارشدن تنش ها و برگشتن ورق به نفع اسراییل وجود دارد.

حتی حمله خفیف اصفهان یا حمله به حشدالشعبی که از سوی اسراییل شکل گرفت هم تاثیری در برهم زدن موازنه ایجادشده نداشته و به تعبیر عضو تندرو کابینه نتانیاهو ضعیف و مضحک ارزیابی می شود؛ البته این در صورتی است که گزارش سی ان ان مبنی بر اتمام واکنش اسراییل واقعیت داشته باشد.

اسراییل پس از واکنش ایران با سه راه حل مواجه بوده است؛ یک واکنش قوی به خاک ایران، واکنش ضعیف به نیروهای نیابتی یا پایگاه های خارجی ایران و در نهایت واکنش نشان ندادن. هریک از این سه پاسخ از نقاط ضعف و قوت برخوردار است. واکنش اول بازپس گیری اعتبار از دست رفته نظامی اسراییل به عنوان قدرتمندترین ارتش خاورمیانه و درعین حال تزلزل بیش ازپیش رابطه اسراییل و متحدان غربی خود به ویژه آمریکا را در پی خواهد داشت. این حمله قوی همچنین می تواند با تداوم درگیری ها در غزه، تمایل کشورها را برای به رسمیت شناختن کشور مستقل فلسطین افزایش دهد و باید توجه داشت که فاصله زمانی زیادی تا رای گیری در مجمع عمومی برای شناسایی فلسطین نمانده است. درعین حال نتانیاهو و کابینه در این صورت موفق خواهند شد تا بیش از هر زمان دیگری دیدگاه های افراطی درون اسراییل را تقویت کرده و از آن در صحنه سیاسی به نفع خود بهره ببرند.

واکنش دوم که از نگاه ژیوپلیتیک، آن را می توان سودمندترین راهبرد احتمالی اسراییل دانست، ضمن ارضای بخشی از افکار عمومی جامعه اسراییل، اتحاد تحکیم شده میان اسراییل و متحدان غربی به واسطه حمله ایران را حفظ کرده و هم زمان فشارهای دیپلماتیک را بر جمهوری اسلامی ایران افزایش می دهد. این راه حل به نوبه خود راهبرد جدید ایران مبنی بر ترسیم خط قرمز جدید حول نیروهای فرامرزی خود را نیز خدشه دار می کند؛ به این دلیل که ایران تمایلی برای تداوم چرخه تنش مستقیم با اسراییل نداشته و پاسخ مستقیم برای حملات ضعیف نخواهد داد. حمله انجام شده در اصفهان و همچنین حمله اخیر به حشدالشعبی را می توان در همین دسته ارزیابی کرد و به نظر می رسد اسراییل با حملات ضعیف خود سعی دارد دکترین اعلام شده توسط ایران را به چالش بکشد.

واکنش نشان ندادن اسراییل نیز وضعیت بازنده اسراییل در افکار عمومی جهان، تنزل قدرت ارتش اسراییل در افکار عمومی و کمک به تثبیت راهبرد جدید ایران در منطقه را در پی خواهد داشت؛ باوجوداین، این واکنش نشان ندادن احتمالا سبب می شد تا برای جبران واکنش نظامی ایران، یک حمله همه جانبه دیپلماتیک و اقتصادی ازجمله تحریم فزاینده، صدور قطع نامه و… به طور متحد از سوی کشورهای غربی به ایران وارد شود. آن طور که بدیهی بود کابینه تندرو مستقر در اسراییل این راهبرد را در پیش نگرفت.

به هر حال واکنش ایران که شکل توجیه پذیر، عاقلانه و حساب شده ای از دفاع مشروع را تداعی گر شد، حاصل همان سیاست پسته و به بیان دیگر، صبر استراتژیک و بردباری در پیشبرد سیاست های دفاعی منطقه ای بود و این یک درس بزرگ برای تنظیم واکنش های پسین ایران در این زمینه است تا از قلب پیروزی حاصل شده پیشگیری کند. در پایان شایان ذکر است که پشتوانه دیپلماسی و حتی راهبرد بلندمدت نظامی کشور، در داخل کشور است و چالش های عدیده که امروز در بُعدهای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی گریبان گیر کشور شده، در نهایت می تواند میدان تسخیرشده را از سیطره ایران خارج کند.

23302