نمونه لایحه اعتراض به قرار منع تعقیب توهین و تهدید | کامل
نمونه لایحه اعتراض به قرار منع تعقیب توهین و تهدید
دریافت قرار منع تعقیب در پرونده های توهین و تهدید می تواند برای هر شاکی تجربه ای دلسردکننده و گیج کننده باشد. این قرار به معنای پایان تحقیقات دادسرا بدون ارجاع پرونده به دادگاه است. اما این پایان ماجرا نیست؛ قانون حق اعتراض را برای شاکیان محفوظ نگه داشته است تا از حقوق خود دفاع کنند و به این تصمیم اولیه اعتراض نمایند.
این مقاله با هدف راهنمایی جامع و کاربردی، به شاکیانی که با چنین وضعیتی مواجه شده اند، کمک می کند تا با درک عمیق روند قانونی و مهلت اعتراض به قرار منع تعقیب، بتوانند به شیوه ای مؤثر و مستدل، به قرار منع تعقیب توهین و تهدید اعتراض کنند. در اینجا با تعریف دقیق این قرار، تفاوت های آن با مفاهیم مشابه، مرجع صالح اعتراض به قرار منع تعقیب و نحوه تنظیم یک لایحه اعتراض کیفری مستحکم آشنا خواهید شد. همچنین، یک نمونه لایحه اعتراض به قرار منع تعقیب توهین و تهدید کامل و پر جزئیات ارائه می شود تا شاکیان بتوانند با استفاده از آن، به بهترین نحو ممکن از حقوق خود دفاع کنند.
این مسیر ممکن است پر از چالش های حقوقی به نظر برسد، اما با آگاهی از گام های صحیح و ابزارهای لازم، می توان به احقاق حق امید داشت. هدف اصلی این است که شما، به عنوان شاکی، توانمند شوید تا با اطلاعات کافی و یک فرم آماده لایحه، این فرآیند را با اطمینان بیشتری طی کنید.
قرار منع تعقیب چیست و چه زمانی صادر می شود؟
در نظام قضایی ایران، زمانی که شکایتی از سوی یک شاکی مطرح می شود، پرونده برای بررسی های مقدماتی به دادسرا ارجاع می یابد. در این مرحله، بازپرس یا دادیار مسئول تحقیق و جمع آوری ادله اثبات توهین و تهدید هستند. پس از اتمام تحقیقات، مقام قضایی دادسرا باید در مورد سرنوشت پرونده تصمیم گیری کند. یکی از این تصمیمات، صدور قرار منع تعقیب است. این قرار نشان می دهد که بر اساس تحقیقات انجام شده، دلایل کافی برای انتساب جرم به متهم وجود ندارد یا عمل ارتکابی اساساً جرم محسوب نمی شود.
تعریف حقوقی قرار منع تعقیب: بر اساس ماده ۲۶۵ قانون آیین دادرسی کیفری، قرار منع تعقیب زمانی صادر می شود که بازپرس، پس از اتمام تحقیقات مقدماتی، معتقد باشد عمل ارتکابی جرم نیست یا ادله کافی برای انتساب اتهام به متهم وجود ندارد. این قرار به این معناست که دادسرا، فعلاً متهم را قابل تعقیب کیفری نمی داند.
تفاوت قرار منع تعقیب با قرار موقوفی تعقیب
در مواجهه با قرارهای دادسرا، ممکن است فرق منع تعقیب و موقوفی تعقیب برای بسیاری از افراد مبهم باشد. هر دو قرار به معنای عدم ادامه رسیدگی کیفری در آن مرحله است، اما دلایل صدور آن ها با هم تفاوت اساسی دارند:
- قرار منع تعقیب: همانطور که گفته شد، به دلیل عدم وجود ادله کافی برای اثبات جرم یا جرم نبودن عمل ارتکابی صادر می شود. این قرار، در صورت نقض، می تواند مجدداً به مرحله تحقیقات بازگردد.
- قرار موقوفی تعقیب: زمانی صادر می شود که یکی از موانع قانونی برای ادامه تعقیب کیفری وجود داشته باشد، حتی اگر جرم اثبات شده باشد. این موانع شامل فوت متهم، گذشت شاکی (در جرایم قابل گذشت)، شمول مرور زمان، عفو عمومی، نسخ قانون، یا اعتبار امر مختومه می شود. به دلیل وجود این موانع، حتی اگر متهم مرتکب جرم شده باشد، امکان تعقیب و مجازات او وجود ندارد.
دلایل رایج صدور قرار منع تعقیب در جرایم توهین و تهدید
در پرونده های مربوط به توهین (ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی) و تهدید (ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی)، بازپرس یا دادیار ممکن است به دلایل متعددی قرار منع تعقیب صادر کند. شناخت این دلایل می تواند به شاکی کمک کند تا در لایحه اعتراض خود، به درستی آن ها را مورد نقد قرار دهد:
- عدم کفایت ادله اثباتی: این رایج ترین دلیل است. ممکن است شاکی مدارک مستندی مانند پرینت پیامک ها، فایل صوتی، یا شهود کافی و معتبر برای اثبات توهین یا تهدید ارائه نکرده باشد.
- عدم احراز قصد مجرمانه (سوءنیت): در برخی جرایم کیفری، از جمله توهین و تهدید، اثبات قصد مجرمانه متهم ضروری است. اگر مقام قضایی به این نتیجه برسد که متهم قصد توهین یا تهدید نداشته است، حتی اگر عملی شبیه به آن انجام داده باشد، قرار منع تعقیب صادر می شود.
- عدم انطباق عمل با شرایط قانونی جرم: به خصوص در جرم توهین، برای اینکه عملی توهین آمیز محسوب شود، باید شرایط قانونی خاصی (مانند علنی بودن یا خطاب به شخص خاص بودن) را داشته باشد. اگر عمل متهم با این شرایط منطبق نباشد، جرم توهین محقق نشده است.
- مشکلات مربوط به جمع آوری و پذیرش ادله: گاهی اوقات، دلایل ارائه شده از سوی شاکی، از نظر حقوقی قابل استناد نیستند. برای مثال، یک فایل صوتی یا تصویری ممکن است بدون اجازه قانونی ضبط شده باشد و یا احراز هویت صاحب شماره تلفن تهدیدکننده به درستی انجام نشده باشد.
پس از صدور این قرار توسط بازپرس یا دادیار، پرونده برای تأیید نهایی نزد دادستان ارسال می شود. نقش بازپرس/دادیار و دادستان در صدور قرار از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا تأیید دادستان، این قرار را اجرایی می کند.
اهمیت و مبنای قانونی اعتراض به قرار منع تعقیب
پس از دریافت قرار منع تعقیب، احساس ناامیدی کاملاً طبیعی است. اما باید به یاد داشت که این قرار، یک تصمیم قطعی و نهایی نیست و قانون راهی برای اعتراض به قرار نهایی دادسرا برای شاکیان فراهم آورده است. این حق اعتراض، یکی از مهم ترین ابزارهای دفاعی در دست شاکی است که می تواند مسیر پرونده را به کلی تغییر دهد.
چرا باید اعتراض کرد؟
دلایل متعددی وجود دارد که شاکی را به اعتراض به قرار منع تعقیب ترغیب می کند:
- دفاع از حقوق شاکی و احقاق حق: مهمترین دلیل، دفاع از حقی است که شاکی معتقد است مورد تجاوز قرار گرفته است. اگر شاکی اطمینان دارد که جرم توهین یا تهدید واقع شده و ادله کافی نیز برای اثبات آن در اختیار دارد، اعتراض به قرار منع تعقیب تنها راه برای پیگیری قانونی و احقاق حق خود است.
- جلوگیری از تضییع حقوق: عدم اعتراض می تواند به منزله پذیرش ضمنی قرار منع تعقیب باشد و راه را برای پیگیری های بعدی دشوار سازد.
- تکمیل تحقیقات: گاهی اوقات، تحقیقات دادسرا ناقص بوده و می توان با اعتراض به قرار، از دادگاه درخواست تکمیل تحقیقات در قرار منع تعقیب را داشت.
مبنای قانونی حق اعتراض
حق اعتراض به قرارهای دادسرا، از جمله قرار منع تعقیب، ریشه در قانون آیین دادرسی کیفری دارد. مبنای قانونی حق اعتراض در مواد ۲۷۰ و ۲۷۱ این قانون تصریح شده است. این مواد به شاکی و سایر اشخاص ذی نفع، اجازه می دهند تا در مهلت مقرر قانونی، به تصمیمات دادسرا اعتراض کنند.
چه کسانی حق اعتراض دارند؟
بر اساس قانون، چه کسانی حق اعتراض دارند به شرح زیر است:
- شاکی: شخص زیان دیده از جرم یا نماینده قانونی او (مانند ولی یا قیم).
- وکیل یا نماینده قانونی وی: وکیل دادگستری که به نمایندگی از شاکی وکالت دارد، می تواند لایحه اعتراض را تنظیم و تقدیم کند.
حضور وکیل برای اعتراض به قرار منع تعقیب می تواند در تدوین یک لایحه مستدل و قوی و پیگیری مؤثر پرونده بسیار کمک کننده باشد.
مهلت و مرجع صالح برای اعتراض به قرار منع تعقیب
پس از تصمیم گیری برای اعتراض به قرار منع تعقیب، دو عامل زمان و مکان از اهمیت حیاتی برخوردارند. رعایت مهلت قانونی اعتراض و تقدیم لایحه به مرجع صالح رسیدگی به اعتراض، از اولین و مهمترین گام ها برای موفقیت در این فرآیند است.
مهلت قانونی اعتراض
قانون گذار برای اعتراض به قرارهای دادسرا، از جمله قرار منع تعقیب، مهلت های مشخصی تعیین کرده است تا از طولانی شدن بی رویه روند قضایی جلوگیری شود.
- ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ: برای اشخاص مقیم ایران. این مهلت از زمانی شروع می شود که قرار منع تعقیب به صورت قانونی به شاکی ابلاغ شده باشد.
- ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ: برای اشخاص مقیم خارج از کشور. این مهلت به دلیل پیچیدگی های ابلاغ بین المللی، طولانی تر در نظر گرفته شده است.
این مهلت ها، مواعد قانونی آمره هستند و عدم از دست دادن مهلت و عواقب آن بسیار جدی است. اگر شاکی در این مواعد قانونی اعتراض خود را ثبت نکند، قرار منع تعقیب قطعی شده و قابلیت اعتراض مجدد را از دست خواهد داد (مگر در موارد استثنایی که با کشف دلایل جدید، امکان طرح شکایت مجدد فراهم شود). بنابراین، به محض دریافت ابلاغیه قرار منع تعقیب، لازم است بلافاصله نسبت به تنظیم و تقدیم لایحه اعتراض اقدام شود.
مرجع صالح رسیدگی به اعتراض
پس از تنظیم لایحه اعتراض، گام بعدی تقدیم آن به دادگاه صالح اعتراض به قرار منع تعقیب است. این مرجع قضایی، مسئول بررسی مجدد پرونده و تصمیم گیری در مورد اعتراض شاکی است.
-
دادگاه کیفری ۱ یا ۲: مرجع صالح رسیدگی به اعتراض به قرار منع تعقیب، دادگاهی است که صلاحیت رسیدگی به اصل اتهام مطرح شده را دارد.
- توضیح عملی نحوه تشخیص دادگاه صالح: اگر جرم توهین و تهدید باشد، با توجه به نوع مجازات آن ها که عمدتاً حبس یا جزای نقدی است، رسیدگی به آن در صلاحیت دادگاه های کیفری ۲ است. اما اگر جرمی با مجازات شدیدتر (مانند اعدام، قطع عضو، حبس ابد) مطرح باشد و قرار منع تعقیب برای آن صادر شده باشد، مرجع صالح، دادگاه کیفری ۱ خواهد بود. در اکثر پرونده های توهین و تهدید، اعتراض در دادگاه کیفری ۲ مورد رسیدگی قرار می گیرد.
- اهمیت تقدیم لایحه به دادگاه صالح از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: امروزه، کلیه لوایح قضایی باید از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت و به مراجع مربوطه ارسال شوند. این دفاتر، نقش واسطه بین شاکی و دادگاه را ایفا می کنند و اطمینان می دهند که لایحه اعتراض به درستی ثبت و به شعبه صالح ارسال می گردد.
اشتباه در تشخیص مرجع صالح می تواند منجر به اتلاف وقت و سرگردانی پرونده شود، لذا دقت در این مرحله ضروری است.
نحوه تنظیم لایحه اعتراض به قرار منع تعقیب (گام به گام عملی)
تنظیم یک لایحه اعتراض کیفری مؤثر، نیازمند دقت و رعایت اصول حقوقی است. این لایحه، صدای شما در دادگاه است و باید به روشنی دلایل اعتراض شما را بیان کند. در این بخش، مراحل نحوه تنظیم لایحه اعتراض به قرار منع تعقیب را به صورت گام به گام تشریح می کنیم.
1. عنوان لایحه
عنوان لایحه باید واضح و مشخص باشد تا مقام رسیدگی کننده بلافاصله از موضوع مطلع شود. عبارتی مانند: لایحه اعتراضیه به قرار منع تعقیب صادره در پرونده شماره [شماره کلاسه پرونده] مناسب است.
2. مخاطب لایحه
باید خطاب به مرجع صالح رسیدگی کننده نوشته شود. برای مثال: ریاست محترم شعبه [شماره شعبه] دادگاه کیفری [۱ یا ۲] شهرستان [نام شهرستان].
3. مشخصات کامل شاکی و وکیل (در صورت وجود)
این بخش شامل اطلاعات هویتی و تماسی شاکی و در صورت حضور وکیل، اطلاعات وکیل می شود:
- نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی، آدرس دقیق پستی، شماره تماس.
- در صورت وجود وکیل: نام و نام خانوادگی وکیل، شماره پروانه وکالت، آدرس دفتر، شماره تماس.
4. مشخصات پرونده و قرار مورد اعتراض
برای اینکه دادگاه بتواند به راحتی پرونده شما را شناسایی کند، ذکر مشخصات دقیق پرونده و قرار مورد اعتراض ضروری است:
- شماره پرونده کلاسه: شماره ای که در دادسرا به پرونده شما اختصاص داده شده است.
- شماره بایگانی شعبه (در صورت اطلاع).
- شماره قرار منع تعقیب: شماره ای که روی قرار منع تعقیب صادر شده است.
- تاریخ صدور قرار: تاریخ دقیق صدور قرار منع تعقیب.
- تاریخ ابلاغ قرار: تاریخی که شما ابلاغیه قرار را دریافت کرده اید (این تاریخ برای محاسبه مهلت ۱۰ روزه بسیار مهم است).
- شعبه بازپرسی/دادیاری صادرکننده قرار.
5. موضوع اعتراض
به طور خلاصه و مستقیم بیان کنید که به چه چیزی اعتراض دارید. مثال: اعتراض به قرار منع تعقیب صادره در خصوص اتهام توهین و تهدید.
6. شرح مختصر ماجرا و شکایت اولیه
در این بخش، یک روایت کوتاه و مستند از وقایع توهین و تهدید ارائه دهید. بر جزئیات کلیدی مانند زمان، مکان، نحوه وقوع جرم، و چگونگی طرح شکایت اولیه تأکید کنید. از طولانی گویی پرهیز کرده و صرفاً به موارد مرتبط با اتهام بپردازید. این بخش، زمینه را برای شرح ماجرای توهین و تهدید در لایحه فراهم می کند.
7. دلایل اعتراض و مستندات قانونی و شرعی
این بخش، ستون فقرات لایحه اعتراض شماست. در اینجا باید به روشنی توضیح دهید که چرا معتقدید قرار منع تعقیب اشتباه بوده و باید نقض قرار منع تعقیب صورت گیرد. این دلایل می توانند شامل موارد زیر باشند:
الف) ایرادات وارد بر قرار منع تعقیب
در این قسمت به نکات ضعف یا خطاهای احتمالی در فرآیند رسیدگی دادسرا اشاره کنید:
- عدم توجه کافی به ادله موجود در پرونده: ممکن است بازپرس به برخی از مدارک و مستندات شما که در پرونده موجود بوده، به درستی توجه نکرده باشد. به عنوان مثال: بازپرس محترم به پرینت پیامک ها و اظهارات شهود که در پرونده موجود است، توجه کافی ننموده اند و بدون بررسی دقیق، به صرف عدم کفایت دلایل حکم صادر کرده اند.
- تحقیقات ناقص یا ناکافی: گاهی اوقات، تحقیقات دادسرا به صورت کامل انجام نمی شود. مثال: تحقیقات در خصوص احراز هویت صاحب شماره تلفن تهدیدکننده یا بررسی دقیق فایل های صوتی ارائه شده، کامل نیست و نیازمند بررسی های بیشتر است.
- تفسیر اشتباه از قوانین: ممکن است مقام قضایی در تفسیر مواد قانونی مربوط به توهین یا تهدید دچار اشتباه شده باشد. مثال: استنباط بازپرس محترم از ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی منطبق با رویه قضایی و دکترین حقوقی نیست و عمل متهم به وضوح مصداق توهین است.
ب) ارائه ادله جدید یا تقویت ادله قبلی
اگر پس از صدور قرار منع تعقیب، به مدارک جدیدی دست یافته اید یا می توانید ادله قبلی را با توضیحاتی دقیق تر و تحلیلی تر تقویت کنید، در اینجا بیان کنید:
- استناد به شهادت شهود جدید: اگر شهودی دارید که قبلاً به دادسرا معرفی نشده اند، مشخصات آن ها و آنچه که می توانند شهادت دهند را ذکر کنید.
- ارائه مستندات تازه کشف شده: مانند فایل صوتی، تصویری، یا پرینت مکالمات شبکه های اجتماعی که پس از صدور قرار به دست آمده اند.
- توضیح دقیق تر و تحلیلی از ادله قبلی: جزئیات بیشتری از ادله موجود ارائه دهید که شاید در ابتدا به صورت کافی مورد توجه قرار نگرفته اند. مثلاً، تحلیل محتوای پیامک های ارسالی نشان دهنده قصد آشکار متهم برای تهدید جانی اینجانب بوده و صرف یک شوخی یا کلام غیرجدی تلقی نمی شود.
ج) استنادات قانونی
در این قسمت به مواد قانونی مرتبط با جرایم توهین و تهدید و نحوه انطباق عمل متهم با آن ها اشاره کنید.
- ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): مربوط به جرم توهین.
- ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): مربوط به جرم تهدید.
- اشاره به رویه قضایی و نظریات مشورتی مرتبط (در صورت اطلاع) می تواند لایحه شما را قدرتمندتر کند.
8. درخواست از دادگاه
در پایان لایحه، باید درخواست مشخصی از دادگاه داشته باشید. این درخواست باید صریح و روشن باشد:
لذا با عنایت به مراتب معروضه و مستندات ارائه شده، از محضر عالی درخواست نقض قرار منع تعقیب صادره و صدور قرار جلب به دادرسی / دستور تکمیل تحقیقات / صدور کیفرخواست علیه متهم را دارم.
9. امضا و تاریخ
لایحه را با نام و نام خانوادگی خود (یا وکیل) و تاریخ تنظیم امضا کنید.
نمونه لایحه اعتراض به قرار منع تعقیب در جرایم توهین و تهدید
در ادامه، یک نمونه لایحه اعتراض به قرار منع تعقیب توهین و تهدید به صورت یک فرم آماده و با جزئیات لازم ارائه می شود تا بتوانید با الگوبرداری از آن، لایحه خود را تنظیم کنید. به یاد داشته باشید که این یک نمونه است و باید با توجه به جزئیات پرونده خاص شما، تکمیل و تنظیم گردد.
بسمه تعالی
عنوان: لایحه اعتراضیه به قرار منع تعقیب صادره در پرونده کلاسه [شماره کلاسه پرونده دادسرا]
مخاطب: ریاست محترم شعبه [شماره شعبه] دادگاه کیفری ۲ شهرستان [نام شهرستان]
مشخصات شاکی:
- نام و نام خانوادگی: [نام کامل شاکی]
- نام پدر: [نام پدر شاکی]
- شماره ملی: [شماره ملی شاکی]
- آدرس دقیق: [آدرس پستی کامل شاکی، شامل کد پستی]
- شماره تماس: [شماره تلفن همراه شاکی]
مشخصات وکیل (در صورت وجود):
- نام و نام خانوادگی: [نام کامل وکیل]
- شماره پروانه وکالت: [شماره پروانه وکیل]
- آدرس دفتر: [آدرس کامل دفتر وکیل]
- شماره تماس: [شماره تلفن دفتر وکیل]
مشخصات متهم (مشتکی عنه):
- نام و نام خانوادگی: [نام کامل متهم]
- نام پدر: [نام پدر متهم]
- شماره ملی: [شماره ملی متهم (در صورت اطلاع)]
- آدرس دقیق: [آدرس پستی متهم (در صورت اطلاع)]
مشخصات پرونده و قرار مورد اعتراض:
- شماره پرونده کلاسه: [شماره کلاسه پرونده]
- شماره بایگانی شعبه: [شماره بایگانی شعبه (در صورت اطلاع)]
- شماره قرار منع تعقیب: [شماره دقیق قرار منع تعقیب]
- تاریخ صدور قرار: [تاریخ صدور قرار منع تعقیب]
- تاریخ ابلاغ قرار به شاکی: [تاریخ ابلاغ قرار به شما]
- شعبه صادرکننده قرار: شعبه [شماره شعبه] بازپرسی/دادیاری دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان [نام شهرستان]
موضوع اعتراض: اعتراض به قرار منع تعقیب صادره در خصوص شکایت اینجانب علیه [آقای/خانم نام متهم] بابت ارتکاب جرایم توهین و تهدید
شرح ماجرا و شکایت اولیه:
با سلام و احترام،
اینجانب [نام شاکی] در تاریخ [تاریخ دقیق وقوع جرم یا نزدیک به آن] و در ساعت/حدود ساعت [ساعت وقوع جرم، در صورت اطلاع] در [محل وقوع جرم، مثلاً: محل کار، منزل، فضای مجازی] مورد توهین و تهدید از سوی [آقای/خانم نام متهم] قرار گرفته ام.
شرح وقایع به این صورت بود که [نام متهم] در حضور [نام شاهد/شاهدان، در صورت وجود] با الفاظ رکیک و توهین آمیز به اینجانب دشنام داده و اعتبار بنده را خدشه دار نمود. علاوه بر این، ایشان به صورت [مثلاً: پیامک متنی، تماس تلفنی، در شبکه اجتماعی اینستاگرام] بنده را به [مثلاً: ضرر جانی، افشای اطلاعات خصوصی، آزار و اذیت خانواده] تهدید نمودند. (برای مثال: «اگر فلان کار را نکنی، کاری می کنم که زندگی ات به جهنم تبدیل شود» یا «تو را فلان می کنم و آبرویت را می برم»).
پس از وقوع این اتفاقات، اینجانب با در دست داشتن مدارک و مستندات موجود، در تاریخ [تاریخ طرح شکایت] اقدام به طرح شکایت کیفری علیه [نام متهم] در دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان [نام شهرستان] نمودم. در طول تحقیقات مقدماتی، مدارکی از جمله [مثلاً: پرینت کامل پیامک های حاوی توهین و تهدید، فایل صوتی مکالمات تهدیدآمیز، شهادت کتبی/شفاهی شهود، اسکرین شات مکالمات در شبکه های اجتماعی و گزارش پلیس فتا] به مقام محترم بازپرسی/دادیاری ارائه شد.
اما علی رغم وجود این ادله اثبات توهین و تهدید و مستندات محکم که به وضوح وقوع جرم و انتساب آن به متهم را ثابت می نمود، مقام محترم قضایی شعبه [شماره شعبه بازپرسی/دادیاری] بازپرسی/دادیاری دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان [نام شهرستان]، اقدام به صدور قرار منع تعقیب به شماره [شماره قرار منع تعقیب] در تاریخ [تاریخ صدور قرار] نمودند که اینجانب نسبت به آن معترض می باشم.
دلایل اعتراض و مستندات قانونی و شرعی:
اینجانب به دلایل زیر به قرار منع تعقیب صادره اعتراض دارم و تقاضای رسیدگی مجدد و نقض آن را از محضر عالی دارم:
-
عدم توجه کافی و تحقیقات ناقص به ادله موجود:
مقام محترم بازپرسی/دادیاری، بدون توجه کافی به [مثلاً: پرینت پیامک ها، فایل صوتی مکالمات، شهادت شهود] که به صورت کامل در پرونده موجود بود، اقدام به صدور قرار منع تعقیب نموده است. اینجانب/وکیل اینجانب در جلسات تحقیق به کرات بر این مستندات تأکید نمودم، اما متأسفانه به نظر می رسد این ادله به صورت عمیق و کارشناسی مورد بررسی قرار نگرفته اند. به عنوان مثال:
- پرینت پیامک ها: پرینت کامل پیامک های ارسالی از شماره [شماره تلفن متهم] به شماره [شماره تلفن شاکی] به وضوح حاوی الفاظ توهین آمیز نظیر [ذکر چند نمونه از الفاظ توهین آمیز] و عبارات تهدیدآمیز مانند [ذکر چند نمونه از عبارات تهدیدآمیز] می باشد. این پیامک ها، خود به تنهایی دلیل کافی برای اثبات جرایم توهین و تهدید هستند.
- فایل صوتی/تصویری: فایل صوتی/تصویری مکالمات ضبط شده در تاریخ [تاریخ ضبط] که در آن [نام متهم] به وضوح به توهین و تهدید اینجانب می پردازد، ارائه شده است. [اگر فایل از طریق مراجع قانونی (مثلاً پلیس فتا) احراز هویت شده، ذکر شود: این فایل پس از بررسی توسط کارشناسان پلیس فتا، مورد تأیید قرار گرفته است.]
- شهادت شهود: [تعداد] نفر از شهود به نام های [نام شاهد ۱] و [نام شاهد ۲] در تاریخ [تاریخ شهادت] در محضر [مقام یا مرجع] اظهار داشتند که در زمان وقوع حادثه [مثلاً: در محل حضور داشته اند و شاهد توهین های حضوری بوده اند / از طریق اسپیکر تلفن شاهد مکالمات تهدیدآمیز بوده اند] و به روشنی بر وقوع جرایم توهین و تهدید توسط متهم شهادت داده اند.
عدم توجه کافی به ادله موجود در پرونده و تحقیقات ناقص، می تواند منجر به تضییع حقوق شاکی و صدور قرار ناعادلانه شود. دادگاه می تواند با نقض این قرار، دستور تکمیل تحقیقات یا جلب به دادرسی را صادر کند.
-
عدم انطباق استدلال بازپرس/دادیار با واقعیت پرونده و قوانین:
بازپرس/دادیار محترم در قرار صادره استدلال نموده اند که [ذکر دلیل بازپرس برای منع تعقیب، مثلاً: ادله کافی جهت احراز جرم وجود ندارد یا قصد مجرمانه احراز نگردیده است]. این استدلال با توجه به مستندات قوی ارائه شده، صحیح به نظر نمی رسد. همانطور که در بالا ذکر شد، ادله اثبات توهین و تهدید به صورت واضح و بدون ابهام در پرونده موجود است و نیازی به تأمل بیشتر در خصوص کفایت دلایل نیست. همچنین، قصد مجرمانه متهم از نحوه بیان الفاظ و تکرار تهدیدات به وضوح قابل استنتاج است.
-
مغایرت رأی صادره با مقررات قانونی:
اقدامات متهم به صراحت مصداق جرایم توهین و تهدید مندرج در قانون مجازات اسلامی است:
- طبق ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی (کتاب پنجم- تعزیرات و مجازات های بازدارنده): توهین به افراد از قبیل فحاشی و استعمال الفاظ رکیک، چنانچه موجب حد قذف نباشد، به مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه یا پنجاه هزار تا یک میلیون ریال جزای نقدی خواهد بود. اعمال متهم به وضوح در این چارچوب قرار می گیرد.
- طبق ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی (کتاب پنجم- تعزیرات و مجازات های بازدارنده): هر کس دیگری را به هر نحو تهدید به قتل یا ضررهای نفسی یا شرفی یا مالی یا به افشای سری نسبت به خود یا بستگان او نماید، اعم از اینکه به این واسطه تقاضای وجه یا مال یا تقاضای انجام امری یا ترک فعلی را نموده یا ننموده باشد، به مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه یا حبس از یک ماه تا یک سال محکوم خواهد شد. تهدید جانی و شرفی اینجانب توسط متهم به وضوح قابل اثبات است.
با توجه به توضیحات فوق و ادله اثبات توهین و تهدید که به تفصیل بیان گردید، صدور قرار منع تعقیب در این پرونده، فاقد وجاهت قانونی است.
درخواست از دادگاه محترم:
با عنایت به مراتب معروضه، مستندات ارائه شده، و ایرادات قانونی وارد بر قرار منع تعقیب صادره، از آن مقام محترم تقاضا دارم:
- نقض قرار منع تعقیب شماره [شماره قرار منع تعقیب] صادره از شعبه [شماره شعبه] بازپرسی/دادیاری دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان [نام شهرستان] در خصوص اتهامات توهین و تهدید علیه [آقای/خانم نام متهم].
- صدور دستور مبنی بر تکمیل تحقیقات (در صورتی که تحقیقات را ناقص می دانید) و یا صدور قرار جلب به دادرسی و متعاقباً صدور کیفرخواست علیه متهم جهت ارجاع پرونده به دادگاه و رسیدگی ماهوی.
پیشاپیش از حسن توجه و بررسی دقیق حضرتعالی در جهت احقاق حق و اجرای عدالت کمال سپاس را دارم.
با احترام،
نام و نام خانوادگی شاکی/وکیل
امضا
تاریخ: [روز/ماه/سال]
ادلّه مهم و قابل قبول در اثبات جرایم توهین و تهدید
در پرونده های توهین و تهدید، ارائه ادله اثبات توهین و تهدید قوی و قابل قبول برای دادگاه، اهمیت بسزایی دارد. بسیاری از قرارهای منع تعقیب به دلیل عدم کفایت دلایل صادر می شوند، لذا آشنایی با انواع ادله و نحوه ارائه آن ها برای شاکی حیاتی است.
1. شهادت شهود
شواهد و شهادت شهود از معتبرترین ادله اثباتی در نظام قضایی هستند.
- نحوه ارائه شهادت مؤثر: شاهد باید به صورت مستقیم و بدون واسطه، واقعه توهین یا تهدید را مشاهده یا شنیده باشد. در لایحه اعتراض، مشخصات کامل شهود (نام، نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی، آدرس) را ذکر کرده و به روشنی بیان کنید که شاهد چه چیزی را دیده یا شنیده است. (مثلاً: شاهد [نام شاهد] در زمان توهین حضوری در محل حاضر بوده و به وضوح الفاظ رکیک را شنیده است.)
- اعتبار شهادت: اعتبار شهود (مانند عدم سوءپیشینه، عدم دشمنی با متهم، عدم قرابت بیش از حد با شاکی) در پذیرش شهادت مؤثر است.
2. مدارک الکترونیکی
با گسترش فناوری، مدارک الکترونیکی نقش پررنگی در اثبات جرایم ایفا می کنند، اما شرایط خاصی برای پذیرش آن ها وجود دارد.
-
پرینت پیامک ها و اسکرین شات مکالمات شبکه های اجتماعی: این مدارک می توانند شامل پرینت مکالمات SMS، واتساپ، تلگرام، اینستاگرام و سایر پلتفرم ها باشند.
- تاکید بر لزوم احراز هویت و اعتبار قضایی: صرف ارائه اسکرین شات ممکن است کافی نباشد. بهتر است این مدارک از طریق پلیس فتا یا دستور قضایی از اپراتورهای مخابراتی یا شرکت های ارائه دهنده خدمات (مانند شبکه های اجتماعی) استعلام و تأیید شوند. احراز هویت صاحب شماره تلفن تهدیدکننده از طریق نامه قضایی به اپراتور، بسیار مهم است.
3. فایل های صوتی و تصویری
فایل های صوتی و تصویری می توانند مستندات بسیار محکمی باشند.
- شرایط قانونی پذیرش و نحوه استناد: ضبط مکالمات و تصاویر بدون اجازه قبلی می تواند مشکل ساز باشد. اما در مواردی که ضبط به منظور دفاع از خود و اثبات جرم صورت گرفته باشد، دادگاه می تواند با توجه به شرایط، آن را به عنوان قرینه قوی یا دلیل در نظر بگیرد. بهتر است این فایل ها نیز از طریق کارشناسی مورد بررسی قرار گرفته و اصالت آن ها تأیید شود.
4. اقرار متهم
اقرار متهم در مراحل اولیه تحقیقات یا در حضور شهود، از قوی ترین ادله اثباتی است. اگر متهم در هر مرحله ای از تحقیقات یا حتی در خارج از مراجع قضایی (اما در حضور افراد قابل اعتماد) به ارتکاب توهین یا تهدید اقرار کرده باشد، باید این موضوع را در لایحه ذکر کرده و در صورت امکان، با شهادت شهود یا مدارک دیگر آن را تقویت کنید.
5. گزارش مراجع انتظامی/پلیس فتا
در موارد مربوط به توهین و تهدید در فضای مجازی، گزارش مراجع انتظامی/پلیس فتا می تواند از مدارک کلیدی باشد. گزارش کارشناسی پلیس فتا که حاوی تحلیل محتوای پیام ها، احراز هویت عامل تهدید یا توهین، و اثبات وقوع جرم در فضای مجازی باشد، بسیار معتبر است.
جمع آوری و ارائه دقیق این ادله، به شاکی این امکان را می دهد که با دست پر به اعتراض به قرار منع تعقیب بپردازد و شانس موفقیت خود را افزایش دهد.
نکات کلیدی برای موفقیت در اعتراض به قرار منع تعقیب
پیگیری یک پرونده حقوقی، به خصوص در مراحل اعتراض، می تواند پیچیده باشد. برای اینکه شانس نقض قرار منع تعقیب و موفقیت در پرونده های توهین و تهدید را افزایش دهید، رعایت چند نکته کلیدی ضروری است:
1. مشاوره با وکیل متخصص
اهمیت حضور وکیل برای اعتراض به قرار منع تعقیب را نمی توان نادیده گرفت. یک وکیل متخصص کیفری:
- با قوانین و رویه های قضایی آشنایی کامل دارد.
- می تواند نقاط ضعف قرار منع تعقیب را شناسایی کند.
- در نحوه تنظیم لایحه اعتراض کیفری حرفه ای عمل می کند و از ادبیات حقوقی صحیح استفاده می نماید.
- می تواند ادله اثبات توهین و تهدید را به بهترین شکل ممکن جمع آوری و ارائه کند.
- در جلسات دادگاه از حقوق شما دفاع می کند.
اگرچه مشاوره و استخدام وکیل هزینه بر است، اما می تواند سرمایه گذاری مناسبی برای احقاق حق و جلوگیری از تضییع حقوق شما باشد.
2. دقت در مهلت های قانونی
همانطور که قبلاً اشاره شد، مهلت اعتراض به قرار منع تعقیب کاملاً محدود است. هرگز مهلت اعتراض را از دست ندهید. به محض دریافت ابلاغیه، تاریخ دقیق ابلاغ را ثبت کرده و بلافاصله اقدامات لازم برای تنظیم و ثبت لایحه را آغاز کنید. تأخیر در این زمینه می تواند به قطعی شدن قرار منع تعقیب منجر شود و مسیر را برای پیگیری های بعدی دشوار سازد.
3. جمع آوری کامل و دقیق مستندات
قبل از تقدیم لایحه، تمامی مدارک و شواهد مرتبط با پرونده را به دقت جمع آوری و سازماندهی کنید. این مستندات شامل:
- پرینت پیامک ها و مکالمات.
- فایل های صوتی و تصویری (همراه با مستندات احراز هویت و اصالت).
- مشخصات کامل شهود و آدرس آن ها.
- گزارش های پلیس فتا یا سایر مراجع انتظامی.
- هرگونه مدرک دیگری که می تواند به اثبات توهین و تهدید کمک کند.
داشتن یک پوشه مرتب از مدارک، به شما در تنظیم لایحه و ارائه آن ها به دادگاه کمک شایانی می کند.
4. بیان واضح و مستدل دلایل اعتراض
در لایحه خود، از کلی گویی پرهیز کنید. هر دلیل اعتراض را به صورت دقیق و مستدل توضیح دهید. به جای گفتن دادسرا اشتباه کرده، بنویسید دادسرا به دلیل X، به مدارک Y توجه نکرده و این در حالی است که مدارک Y به وضوح بر وقوع جرم Z دلالت دارند.
5. پرهیز از احساسی نویسی و توهین
لایحه اعتراض یک سند حقوقی است، نه نامه ای شخصی. پرهیز از احساسی نویسی و توهین به متهم یا مقام قضایی بسیار مهم است. لحن لایحه باید حقوقی، محترمانه، منطقی، و به دور از هرگونه کلمات رکیک یا اتهامات بی اساس باشد. تمرکز خود را بر ارائه دلایل حقوقی و قانونی بگذارید.
6. دنبال کردن پرونده
پس از ثبت لایحه اعتراض الکترونیکی، پرونده به صورت خودکار پیگیری نمی شود. لازم است وضعیت لایحه خود را از طریق سامانه های قضایی یا مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی پیگیری کنید تا از زمان تعیین جلسه رسیدگی و سایر مراحل مطلع شوید.
با رعایت این نکات، می توانید با اطمینان بیشتری وارد مرحله اعتراض به قرار منع تعقیب شوید و حقوق خود را پیگیری کنید.
سرنوشت پرونده پس از اعتراض و نقض قرار منع تعقیب
پس از تقدیم لایحه اعتراض به قرار منع تعقیب، دادگاه صالح شروع به بررسی اعتراض شما می کند. نتیجه این بررسی می تواند به دو صورت کلی باشد: پذیرش اعتراض یا رد اعتراض. شناخت آثار قرار منع تعقیب و پیامدهای هر یک از این نتایج، برای شاکی بسیار مهم است.
در صورت پذیرش اعتراض توسط دادگاه
اگر دادگاه دلایل اعتراض شما را موجه تشخیص دهد و قرار منع تعقیب صادره از سوی دادسرا را ناعادلانه یا دارای ایراد بداند، آن را نقض قرار منع تعقیب می کند. در این صورت، روند پرونده به یکی از اشکال زیر ادامه می یابد:
- ارسال پرونده به دادسرا برای تکمیل تحقیقات: در مواردی که دادگاه تشخیص دهد تحقیقات دادسرا ناقص بوده است (مثلاً احراز هویت صاحب شماره تلفن تهدیدکننده به درستی انجام نشده یا شهادت شهود جدیدی مطرح شده)، پرونده را برای تکمیل تحقیقات در قرار منع تعقیب به دادسرای صادرکننده قرار بازمی گرداند. دادیار یا بازپرس مکلف است تحقیقات مورد نظر دادگاه را انجام داده و مجدداً در مورد سرنوشت پرونده تصمیم گیری کند.
- صدور قرار جلب به دادرسی و سپس کیفرخواست: اگر دادگاه تشخیص دهد که با توجه به دلایل موجود و یا دلایل جدید ارائه شده توسط شاکی، جرم محقق شده و ادله اثبات توهین و تهدید برای انتساب اتهام به متهم کافی است، می تواند مستقیماً دستور صدور قرار جلب به دادرسی را صادر کند. پس از صدور قرار جلب به دادرسی، دادستان نیز کیفرخواست صادر کرده و پرونده برای رسیدگی ماهوی و صدور حکم به دادگاه صالح ارسال می شود.
- ارجاع مستقیم به دادگاه جهت رسیدگی (در موارد خاص): در برخی موارد بسیار نادر و استثنایی، دادگاه ممکن است بدون نیاز به بازگشت پرونده به دادسرا، مستقیماً خود اقدام به رسیدگی به اتهام کند. این حالت بیشتر در مواردی اتفاق می افتد که دادگاه خود را صالح به رسیدگی به اتهام تشخیص دهد و نیازی به تحقیقات بیشتر در دادسرا نباشد.
در صورت رد اعتراض توسط دادگاه
اگر دادگاه دلایل اعتراض شاکی را کافی نداند و قرار منع تعقیب صادره از دادسرا را تأیید کند، اعتراض شاکی رد می شود. در این صورت:
- قطعی شدن قرار منع تعقیب: با رد اعتراض، قرار منع تعقیب صادره از دادسرا، قطعی می شود. این بدان معناست که در خصوص اتهام مربوطه، دادسرا دیگر نمی تواند متهم را تعقیب کند و پرونده از لحاظ کیفری مختومه خواهد شد.
- امکان اعتراض مجدد به قرار منع تعقیب قطعی شده: به طور کلی، پس از قطعی شدن قرار منع تعقیب، امکان اعتراض مجدد به آن وجود ندارد. اما استثنائی در این زمینه وجود دارد که در ماده ۲۷۸ قانون آیین دادرسی کیفری به آن اشاره شده است. این ماده بیان می دارد که اگر پس از قطعی شدن قرار منع تعقیب، دلایل جدیدی کشف شود که نشان دهنده وقوع جرم یا انتساب آن به متهم باشد، شاکی می تواند با ارائه دلایل جدید و تحت شرایط خاص قانونی، درخواست تعقیب مجدد متهم را از دادستان بخواهد. این دلایل جدید باید به اندازه ای قوی و مؤثر باشند که احتمال تغییر در نتیجه پرونده را فراهم آورند و قبلاً در دسترس نبوده باشند. این فرآیند، خود دارای تشریفات و ملاحظات حقوقی خاصی است و معمولاً نیاز به مشورت با وکیل متخصص دارد.
در هر دو صورت، آگاهی از این فرآیندها به شاکی کمک می کند تا با دید بازتر و آمادگی بیشتر، پیگیر پرونده خود باشد.
نتیجه گیری
مواجهه با قرار منع تعقیب در پرونده های توهین و تهدید می تواند تجربه ای ناامیدکننده باشد، اما باید به یاد داشت که این پایان راه نیست. قانون جمهوری اسلامی ایران حق اعتراض به قرار منع تعقیب را برای شاکیان محفوظ داشته است تا آن ها بتوانند از حقوق خود دفاع کرده و به احقاق حق بپردازند. با درک صحیح از مفاهیم حقوقی، رعایت مهلت های قانونی، و تقدیم یک لایحه اعتراض کیفری مستدل و دقیق به مرجع صالح، شاکیان می توانند سرنوشت پرونده خود را تغییر دهند.
این راهنمای جامع تلاش کرد تا شما را با تمام ابعاد این فرآیند، از تعریف قرار منع تعقیب و تفاوت آن با سایر قرارها گرفته تا نحوه تنظیم لایحه اعتراض و ارائه یک نمونه لایحه اعتراض به قرار منع تعقیب توهین و تهدید، آشنا سازد. همچنین بر اهمیت جمع آوری ادله اثبات توهین و تهدید و نقش کلیدی مشاوره با وکیل متخصص تأکید شد.
همواره به خاطر داشته باشید که دفاع از حقوق خود یک حق قانونی است. با آگاهی، دقت، و اقدام به موقع، می توانید مسیر دشوار رسیدگی قضایی را با موفقیت طی کنید. در صورت پیچیدگی پرونده یا نیاز به راهنمایی های تخصصی تر، همواره می توانید از مشاوره های حقوقی وکلای دادگستری بهره مند شوید.