۲۱ آذر در دنیای علم چه خبر؟

اولین ثبت شفق قطبی

۱۱ دسامبر ۱۷۱۹ میلادی برابر با 21 آذر ۱۰۹۸ خورشیدی برای اولین بار گزارش رصد شفق قطبی ثبت شد. در این گزارش که در نیوانگلند ثبت شده آمده است که به نظر می رسد چهره ای اسرارآمیز در جو ظاهر می شود. این مشاهدات باعث نگرانی قابل توجهی شد زیرا بسیاری آن را پیش بینی روز رستاخیز می دانستند. بیشتر نمایش های شفق قطبی در سپتامبر و اکتبر و بعد در ماه مارس و آوریل رخ می دهد. نمایش های نور سبز قرمز و سفید مایل به یخبندان بیشتر زمانی رخ می دهند که فعالیت لکه های خورشیدی زیاد باشد. در ادامه این گزارش آمده است: «امشب حدود ساعت هشت نور قرمز و روشنی در شرق نیوانگلند برخاسته است مانند نوری که از خانه ای در آتش برمی خیزد… و خیلی زود خودش را در آسمان از شرق به غرب پخش کرد و به حدود ۴۳ یا ۴۴ درجه رسید. از نظر ارتفاع و به همان اندازه پهن بود.»

 

بی حس کننده دندان

۱۱ دسامبر ۱۸۴۴ میلادی برابر با 21 آذر ۱۲۲۳ خورشیدی دکتر جان ام .ریگز برای کشیدن دندان دکتر هوراس ولز از اولین ماده بی حس کننده دندان استفاده کرد که اکسیدنیتروژن (گاز خنده) بود. روز قبل از این عمل ولز در نمایشی درباره اثرات استنشاق گاز اکسیدنیتروژن که توسط یک سخنران دوره گرد به نام گاردنر کوئینسی کولتون برگزار می شد شرکت کرده بود. در این برنامه هوراس ولز متوجه شد مردی که با اکسیدنیتروژن سرمست شده بود از ناحیه پا دچار پارگی شد و ادعا کرد که دردی احساس نمی کند. برای آزمایش پتانسیل اکسیدنیتروژن به عنوان یک ماده بی حسی ولز ترتیبی داد که کولتون اکسیدنیتروژن را به خود ولز تزریق کند در حالی که یکی از همکاران ولز (جان ام.ریگز) با موفقیت یکی از دندان های او را کشید.

 

دومین جایزه نوبل ماری کوری

۱۱ دسامبر ۱۹۱۱ برابر با 21 آذر ۱۹۲۰ خورشیدی در استکهلم سوئد ماری کوری اولین کسی بود که دومین جایزه نوبل را دریافت کرد. او رادیوم را از الکترولیزکردن کلریدرادیوم مذاب استخراج کرد. در الکترود منفی رادیوم ملغمه ای با جیوه تشکیل داد. حرارت دادن ملغمه رادیوم و جیوه در یک لوله سیلیکای پر از نیتروژن با فشار کم جیوه را به جوش آورد و رسوبات سفید خالص رادیوم را برجای گذاشت. دومین جایزه نوبلی که ماری کوری دریافت کرد به پاس دستاوردهای فردی او در شیمی بود در حالی که جایزه اول او در فیزیک بود که به طور اشتراکی به او و همسرش پیر کوری و هانری بکرل در سال ۱۹۰۳ برای کشف رادیو و پولونیوم اعطا شده بود. ماری کوری جزء معدود دانشمندانی است که دوبار جایزه نوبل دریافت کرده اند.

 

رمزگشایی از طرح ژنتیکی

۱۱ دسامبر ۱۹۹۸ میلادی برابر با 21 آذر ۱۳۷۷ خورشیدی گروهی از دانشمندان در مقاله ای که در مجله تخصص ساینس منتشر شد اعلام کردند که کل طرح ژنتیکی یک جانور را با موفقیت رمزگشایی کرده اند. این جانور یک کرم نماتد کوچک با نام کرم الگانس با نام علمی Caenorhabditis elegans بود. این اولین بار بود که دستورالعمل های ژنتیکی برای جانوری که همانند انسان دارای دستگاه عصبی است غذا را هضم می کند و رابطه جنسی دارد توالی نویسی می شد. کد ژنتیکی این کرم با ۹۷میلیون حرف ژنتیکی مربوط به ۲۰هزار ژن مشخص شد. این کار نقطه عطفی در تلاش های جهانی برای کشف کل کد ژنتیکی انسان- یا ژنوم- بود که در سال ۲۰۰۲ تکمیل شد. این تحقیق به یک همکاری بین المللی با مشارکت هزارو۵۰۰ دانشمند از ۲۵۰ آزمایشگاه در سراسر جهان تبدیل شد که با سرپرستی جان سولستون از انگلستان و دکتر باب واترستون از ایالات متحده رهبری می شد.