محل فروش کتاب کودک نباید فقط کتابفروشی ها باشد

اکرم کشایی در گفت وگو با دکتر نانو و با بیان اینکه یک شعر خوب در حوزۀ کودک مثل آینه ای عمل می کند که کودک می تواند خودش و دنیای کودکانه اش را در آن بیند اظهار کرد: شعر کودکِ خوب از زاویۀ دید کودک سروده می شود و سختیِ شعر گفتن برای بچه ها دقیقاً در همین نکته نهفته است. بسیاری از شعرهای کودکی که می خوانیم و می شنویم به لحاظ زبانی کودکانه هستند واژه ها ساده و بیان نیز روان است اما کودک خودش را در آینۀ آن شعر نمی بیند بلکه خودِ شاعر در آن آینه نشسته و شعر با زاویۀدید یک بزرگسال سروده شده است.

داور چهارمین جشنوارۀ ملی شعر کودک شاهین شهر ادامه داد: تعاریف زیادی از شعر شنیده ایم؛ تعریف استاد شفیعی کدکنی از شعر چنین است: «شعر حاصل گره خوردگی عاطفه و تخیل در زبان آهنگین است». شعر کودک هم همین است اما عاطفه و تخیل و زبانش را از دنیای کودکی می گیرد. بازی هم در شعر کودک رکن مهمی است چراکه دنیای کودکان با بازی و بازیگوشی همراه است این بازی می تواند در زبان شعر کودک اتفاق افتد. بازی های آوایی ریتم های کودکانه و موسیقی غنی در یک شعر آن را به منظور ما نزدیک می کند. در مصاحبه ای از استاد رحماندوست خوانده بودم که او موسیقی شعرهایش را از بازی بچه ها می گیرد؛ بنابراین می بینید که نه تنها کلمات و خیال و اندیشه در شعر کودک باید کودکانه باشد بلکه لازم است جنبه های شنیداری شعر هم قرابت معناداری با دنیای کودکان داشته باشد.

او با بیان اینکه سنجش و داوری به ویژه در جشنواره ای که به ادبیات کودک مربوط می شود کار بسیار سختی است بیان کرد: انتخاب یک شعر در یک جشنواره فقط به ذکر نام تعدادی شاعر برگزیده ختم نمی شود بلکه قرار است تعدادی کتاب به عنوان کتاب شاخص به دنیای ادبیات کودک معرفی شوند؛ بنابراین باید کتاب هایی انتخاب شوند که قابلیت و ارزش عرضه به کودکان را داشته باشند. در انتخاب کتاب شعر برای جشنوارۀ ملی شعر کودک شاهین شهر علاوه بر معیارهای اساسی شعر کودک ملاک هایی ازجمله خلاقیت و پرداختن به مضامین نو نیز موردنظر خواهد بود.

این شاعر و نویسندۀ حوزۀ کودک و نوجوان با اشاره به اینکه مشارکت سازمان ها در ایجاد انگیزه و ترغیب مولفان کتاب کودک به تولید آثار ماندگار از طریق برگزاری جشنواره یا برنامه هایی مشابه اقدام ارزشمندی است افزود: هرچقدر امروز برای کودکان این سرزمین سرمایه گذاری کنیم در آینده ثمرات خوب آن را خواهیم دید؛ اما مسئله مهمی که بیشتر جشنواره های کودک به آن مبتلا هستند این است که در هر جشنواره ای کار به داوری و انتخاب و معرفی تعدادی کتاب برگزیده ختم می شود. این درحالی است که زمانی شاهد اثرات خوب یک جشنواره در فضای فرهنگی و به ویژه بر مخاطبان اصلیِ کتاب کودک یعنی کودکان خواهیم بود که آثار برگزیدۀ آن جشنواره به شکل های گوناگون برای کودکان و نوجوانان در دسترش باشند.

کشایی بیان کرد: شاید برگزار کنندگان آن جشنواره به تنهایی نتوانند این اقدام را انجام بدهند اما لازم است سازوکاری طراحی شود که با همکاری سازمان ها و مراکز ذیربط زمینۀ دسترس پذیرکردن آثار برگزیدۀ جشنواره ها فراهم شود.

این شاعر با تأکید بر اینکه کتابِ خوب باید در برابر چشمِ خانواده ها باشد گفت : من قبلاً هم در مصاحبه ای گفته ام کتاب خوب علاوه بر کتابفروشی ها لازم است در دکه های روزنامه فروشی و در فروشگاه های کوچک و بزرگی که مایحتاج روزانه را می فروشند نیز به فروش برسد. محل فروش کتاب کودک نباید فقط کتابفروشی ها باشد و باید به کتاب کودک به شکل مایحتاجِ روزانه نگاه کرد. شاید روی نگهدارنده ها و قفسه های کتاب در فروشگاه های کوچک و در دکه های روزنامه فروشی کتاب های «حسنی نگو یه دسته گل» و «تنبل خان زرنگ می شود» یا کتاب های دیگری از این دست را دیده باشید؛ آیا واقعاً ادبیات کودکِ ما در همین کتاب ها خلاصه می شود؟

او گفت: کتاب خوبِ کودک را باید به یک نیاز تبدیل و آن را معرفی و دسترس پذیر کرد. لذا پیشنهاد می کنم که مدیریت شهری شاهین شهر با توجه به امکاناتی که در اختیار دارد و با اتخاذ تصمیم های موثر و به کارگیری روش های مناسب آثار برگزیدۀ جشنواره ملی شعر کودک را ضمن انتشار در قالب کتاب برای همۀ کودکان دسترس پذیر کند

پایان خبر دکتر نانو