علت پوسیدگی دندان چیست؟
یکی از شایع‌ترین مشکلات بهداشتی در بین افراد پوسیدگی دندان است که باعث تأثیرات جدی بر سلامت دهان و دندان‌ها می شود. پوسیدگی دندان ترکیبی از عوامل مختلف مثل باکتری‌ها رژیم غذایی نامناسب بهداشت دهان ضعیف و عوامل ژنتیکی است. باکتری‌ها در دهان مواد قندی موجود در غذاها را تجزیه کرده و اسید تولید می‌کنند که به تدریج مینای دندان را تخریب می‌کند. اگر این فرآیند کنترل نشود می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی‌تری مانند عفونت و حتی نابود شدن دندان شود. کلینیک دندانپزشکی زندیه برای اگاهی بیشتر شما در ادامه به علت های پوسیدگی دندان و راه‌های پیشگیری از آن پرداخته است.
چرا دندان ها پوسیده می شوند؟
پوسیدگی دندان ناشی از عوامل مختلفی است. در ادامه به بررسی اصلی‌ترین علت های پوسیدگی دندان می‌پردازیم:
1- باکتری‌ها و پلاک دندانی
- باکتری‌ها: در دهان باکتری‌هایی وجود دارند که به تجزیه مواد غذایی و به‌خصوص قندها می‌پردازند. این باکتری‌ها از قندها تغذیه می کنند و اسید تولید می‌کنند.
- پلاک ها: تجمع باکتری‌ها و باقی مانده ی غذاها بر روی دندان‌ها به شکل پلاک دندانی ظاهر می‌شود. اگر پلاک به درستی پاکسازی نشود به جرم دندانی تبدیل می شود در تیجه باکتری‌ها بیشتر رشد می کنند.
2- رژیم غذایی
- مصرف قند و کربوهیدرات: غذاها و نوشیدنی‌هایی که قند بالادارند مثل شیرینی‌ها نوشابه‌ها و نشاسته‌ها به راحتی توسط باکتری‌ها تجزیه می‌شوند و اسید تولید می‌کنند که مینای دندان را خراب می‌کند.
- تعداد دفعات مصرف غذا: به صورت مکرر غذاهای قندی و چسبناک خوردن باعث می شود دندان ها مدت زمان بیشتری در معرض اسید قرار بگیرند.
3- بهداشت دهان و دندان
- رعایت نکردن بهداشت دهان: مسواک زدن و استفاده از نخ دندان به حذف پلاک و باکتری‌ها کمک می کند. رعایت نکردن این موارد باعث تجمع پلاک و در نتیجه پوسیدگی دندان می‌شود.
4- عوامل ژنتیکی
- برخی افراد به طور طبیعی دارای دندان‌های ضعیف‌تری هستند یا دندان‌هایشان بیشتر در معرض پوسیدگی قرار می‌گیرد. عوامل ژنتیکی نیز در ساختار دندان و قدرت مینای دندان تأثیر دارد.
5- سایر عوامل
- خشکی دهان: بزاق به پاکسازی دندان‌ها و خنثی کردن اسید کمک می‌کند به همین دلیل کاهش تولید بزاق (به دلیل عوامل پزشکی یا مصرف دارو) خطر پوسیدگی دندان را افزایش می دهد.
- بیماری‌ها: برخی بیماری‌ها یا شرایط پزشکی مثل دیابت بر سلامت دهان و دندان تأثیر دارد و خطر پوسیدگی را افزایش می دهد.
راه های پیشگیری از پوسیدگی دندان
پیشگیری از پوسیدگی دندان یکی از مهم‌ترین جنبه‌های حفظ سلامت دهان و دندان است. با رعایت نکات و شیوه‌های بهداشتی می‌توان خطر پوسیدگی را به حداقل رساند. در ادامه راه‌های مؤثر پیشگیری از پوسیدگی دندان را بررسی می کنیم:
1- رعایت کردن بهداشت دهان و دندان
- مسواک زدن منظم: حداقل دو بار در روز و به مدت دو دقیقه با استفاده از خمیردندان حاوی فلوراید مسواک بزنید.
- استفاده از نخ دندان: روزانه از نخ دندان برای پاکسازی فضاهای بین دندان‌ها استفاده کنید تا پلاک و ذرات غذایی که مسواک نمی‌تواند به آن‌ها دسترسی پیدا کند پاک شوند.
2- رژیم غذایی مناسب
- کاهش مصرف قند: از مصرف زیاد غذاها و نوشیدنی‌های قندی و چسبناک خودداری کنید. در عوض میوه‌ها سبزیجات و غذاهای غنی از فیبر بخورید.
- خوردن وعده‌های غذایی منظم: به جای خوردن مکرر تنقلات قندی وعده‌های غذایی اصلی را جایگزین کنید.
3- استفاده از محصولات بهداشتی مناسب
- خمیردندان حاوی فلوراید: فلوراید به تقویت مینای دندان و جلوگیری از پوسیدگی کمک می‌کند.
- دهان‌شویه‌های ضدباکتری: استفاده از دهان‌شویه‌های حاوی فلوراید یا ضدباکتری به کاهش پلاک و بهبود بهداشت دهان کمک می کند.
4- معاینات منظم دندانپزشکی
- معاینه های منظم: حداقل هر شش ماه یکبار برای چکاپ و تمیزکاری دندان‌ها به دندانپزشک مراجعه کنید. این کار به شناسایی زودهنگام مشکلات دندانی کمک می‌کند.
5- استفاده از ریتینرها یا محافظ‌های دندانی
- اگر در معرض خطر بالای پوسیدگی یا آسیب دندان هستید دندانپزشک استفاده از محافظ‌های دندانی یا ریتینرها را توصیه می کند.
6- آموزش و آگاهی
- آشنایی با علت های پوسیدگی: با آگاهی از علت ها و عوامل خطر پوسیدگی دندان می‌توانید اقدامات بهتری برای پیشگیری انجام دهید.
جمع بندی
پوسیدگی دندان یکی از مشکلات شایع است که ناشی ازعوامل مختلف از جمله باکتری‌ها رژیم غذایی نامناسب بهداشت دهان ضعیف و عوامل ژنتیکی می‌باشد. آگاهی از این عوامل و شیوه‌های مناسب بهداشتی به پیشگیری از پوسیدگی دندان کمک می کند. در نهایت توجه به این نکات و ایجاد عادات صحیح بهداشتی سلامت دهان و دندان را حفظ می کند.
Mayoclinic سایت انگلیسی معتبری است که مقاله ای در رابطه با علت های پوسیدگی دندان نوشته است . برای اگاهی بیشتر از عوامل هایی که باعث پوسیدگی دندان می شوند مقاله ی مفید این سایت را بخوانید.