نوشتن اظهارنامه طلب وجه

نوشتن اظهارنامه طلب وجه، ابزاری قانونی و موثر است که به افراد کمک می کند تا به طور رسمی و مستند، طلب خود را از بدهکار مطالبه کنند. این اقدام می تواند اولین گام حیاتی برای احقاق حق باشد و از پیچیدگی های آتی در روند قضایی بکاهد، زیرا به بدهکار فرصت می دهد تا پیش از هرگونه اقدام قانونی جدی تر، بدهی خود را پرداخت کند.

در دنیای معاملات و تعهدات، گاهی اوقات پیش می آید که فردی از دیگری طلبکار می شود. این طلب ممکن است ناشی از یک قرارداد قرض، فروش کالا، ارائه خدمات، یا حتی فسخ یک معامله باشد. در بسیاری از این موارد، ابتدا تلاش هایی دوستانه برای وصول طلب صورت می گیرد، اما وقتی این تلاش ها به نتیجه نمی رسد، نیاز به اقدامات رسمی و قانونی احساس می شود. در چنین شرایطی، اظهارنامه طلب وجه به عنوان یک راهکار حقوقی مقدماتی و در عین حال قدرتمند، خودنمایی می کند. این سند، نه تنها به بدهکار اخطاری رسمی می دهد، بلکه به عنوان یک مستند قانونی برای پیگیری های بعدی، ارزش فراوانی دارد و می تواند مسیر احقاق حق را برای طلبکار هموار سازد.

اظهارنامه طلب وجه چیست و چه جایگاهی در قانون دارد؟

اظهارنامه در معنای حقوقی، به معنای ابلاغ رسمی یک خواسته یا یک اطلاع رسانی قانونی از یک فرد به فرد دیگر است. این سند، وسیله ای است برای اینکه یک نفر، مطلبی را که مربوط به معاملات یا تعهدات او با دیگری است، به طور رسمی و با تشریفات قانونی به اطلاع طرف مقابل برساند. هدف اصلی از ارسال اظهارنامه، مستندسازی یک موضوع و ایجاد اثرات حقوقی مشخص در آینده است.

ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی و فلسفه وجودی آن

اساس و بنیان قانونی اظهارنامه در ایران، ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی است که تصریح می کند: «هر کس می تواند قبل از تقدیم دادخواست، حق خود را به وسیله اظهارنامه از دیگری مطالبه نماید، مشروط بر اینکه موعد مطالبه رسیده باشد. به طور کلی هر کس حق دارد اظهاراتی را که راجع به معاملات و تعهدات خود با دیگری است و بخواهد به طور رسمی به وی برساند، ضمن اظهارنامه به طرف ابلاغ نماید.»

این ماده، دو کارکرد اصلی برای اظهارنامه قائل شده است:

1. مطالبه حق: افراد می توانند پیش از اقامه دعوا و تقدیم دادخواست، طلب خود را به صورت رسمی از بدهکار مطالبه کنند. شرط اصلی این مطالبه، رسیدن موعد پرداخت دین است.
2. ابلاغ رسمی اظهارات: هر شخصی می تواند هرگونه اظهارات مربوط به روابط حقوقی خود با دیگری را، به صورت رسمی به اطلاع او برساند. این کار می تواند شامل فسخ قرارداد، درخواست انجام تعهد، یا حتی اعلام یک موضوع مهم باشد.

فلسفه وجودی این ماده، ترویج حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات و ارائه فرصتی برای بدهکار است تا پیش از درگیر شدن در فرآیندهای طولانی و پرهزینه قضایی، به تعهد خود عمل کند. همچنین، برای طلبکار، یک مستند رسمی ایجاد می کند که در صورت نیاز به طرح دعوا، دلیل محکمی برای اثبات تاریخ مطالبه و استنکاف بدهکار از پرداخت خواهد بود.

تفکیک موارد الزامی و اختیاری ارسال اظهارنامه

ارسال اظهارنامه در برخی موارد جنبه اختیاری دارد و در برخی دیگر، قانون آن را الزامی می داند. در حوزه مطالبه وجه، ارسال اظهارنامه غالباً اختیاری است، اما می تواند فواید حقوقی بسیاری داشته باشد.

• موارد اختیاری: در بیشتر دعاوی مربوط به مطالبه طلب، مانند قرض، چک، سفته، فاکتورهای فروش و…، ارسال اظهارنامه اجباری نیست و فرد می تواند مستقیماً دادخواست ارائه دهد. با این حال، همانطور که اشاره شد، ارسال اظهارنامه می تواند یک قدم هوشمندانه و پیشگیرانه باشد. برای مثال، فردی که مبلغی را به دیگری قرض داده و موعد بازپرداخت گذشته است، می تواند ابتدا با ارسال اظهارنامه، بدهکار را به پرداخت دعوت کند.
• موارد الزامی (مثال): در برخی موارد خاص، قانون ارسال اظهارنامه را لازم می داند. به عنوان مثال، در قانون تملک آپارتمان ها، برای مطالبه شارژ معوقه از ساکنین، مدیر ساختمان ابتدا باید اظهارنامه ارسال کند. این اجبار قانونی، نشان دهنده اهمیت و جایگاه رسمی این ابزار است.

مقایسه اظهارنامه با دادخواست: تفاوت ها و کاربردها

هرچند هر دو ابزاری حقوقی هستند، اظهارنامه و دادخواست تفاوت های اساسی دارند:

ویژگی	اظهارنامه	دادخواست
هدف اصلی	ابلاغ رسمی یک خواسته یا اطلاع رسانی، ایجاد مستند.	شروع فرآیند قضایی، مطالبه رسمی حق از طریق دادگاه.
مقام رسیدگی	بدون نیاز به رسیدگی قضایی، صرفاً ابلاغ توسط مراجع قضایی.	نیاز به رسیدگی و صدور حکم از سوی دادگاه.
اثر حقوقی فوری	ایجاد مستند، قطع مرور زمان، اثبات مطالبه.	الزام آور بودن برای خوانده پس از صدور حکم قطعی.
هزینه	نسبتاً کمتر.	بیشتر (شامل هزینه دادرسی، کارشناسی و…).
زمان بر بودن	سریع تر از دادخواست.	معمولاً طولانی تر به دلیل فرآیند دادرسی.

اظهارنامه می تواند مرحله مقدماتی و پیش نیاز دادخواست باشد، به خصوص زمانی که فرد می خواهد حسن نیت خود را نشان دهد یا تاریخ مطالبه را به صورت رسمی ثبت کند.

اثرات حقوقی و کارکرد اظهارنامه

ارسال اظهارنامه، صرفاً یک کاغذبازی اداری نیست، بلکه می تواند اثرات حقوقی مهمی در پی داشته باشد:

• ثبت تاریخ مطالبه: دقیقاً مشخص می کند که از چه تاریخی، طلب به صورت رسمی مطالبه شده است. این امر در محاسبه خسارت تاخیر تادیه (جریمه دیرکرد) بسیار حیاتی است.
• ایجاد مستند قانونی: اظهارنامه به عنوان یک سند رسمی، در صورت لزوم، در دادگاه قابل ارائه است و می تواند دلیل محکمی برای اثبات ادعای طلبکار باشد.
• اخطار رسمی به بدهکار: به بدهکار این پیام را منتقل می کند که طلبکار قصد جدی برای وصول حق خود دارد و او باید برای پرداخت بدهی اقدام کند. این اخطار می تواند مانع از انکار بدهکار در آینده شود.
• قطع مرور زمان: در برخی دعاوی که قانون برای طرح آنها مهلت تعیین کرده (مثلاً برخی اسناد تجاری)، ارسال اظهارنامه می تواند به قطع مرور زمان کمک کند.

در چه شرایطی باید اظهارنامه طلب وجه ارسال کرد؟

تصور کنید مدت هاست به دنبال وصول طلبی از یکی از آشنایان یا شرکای تجاری خود هستید. روش های دوستانه را امتحان کرده اید، اما هر بار با وعده و وعید یا حتی بی تفاوتی مواجه شده اید. در چنین مواقعی، زمان آن فرا می رسد که گامی جدی تر و مستند بردارید. ارسال اظهارنامه مطالبه وجه در شرایطی خاص، نه تنها منطقی است، بلکه می تواند راهگشای حل مشکل باشد.

عدم موفقیت روش های غیررسمی برای وصول طلب

اولین و مهمترین نشانه ای که لزوم ارسال اظهارنامه را آشکار می سازد، بی نتیجه ماندن تمام تلاش های مسالمت آمیز و غیررسمی است. وقتی گفتگوهای شفاهی، تماس های تلفنی، پیامک ها یا ایمیل ها برای یادآوری و مطالبه طلب، نتیجه ای در پی نداشته باشد، زمان آن است که به ابزارهای قانونی متوسل شوید. اظهارنامه، یک اخطار رسمی است که نشان می دهد شما در مطالبه حق خود جدی هستید و قصد دارید از مسیر قانونی پیگیری کنید.

سررسید شدن موعد پرداخت بدهی

یکی از شرایط بنیادی برای مطالبه قانونی وجه، سررسید شدن موعد پرداخت بدهی است. نمی توان طلبی را پیش از موعد مقرر آن مطالبه کرد، مگر اینکه شرایط خاصی (مانند ورشکستگی بدهکار) وجود داشته باشد. پیش از تنظیم و ارسال اظهارنامه، مطمئن شوید که تاریخ یا مهلت پرداخت طلب، طبق توافق یا قانون، فرا رسیده باشد.

وجود مستندات کافی برای اثبات طلب

اساس هر مطالبه حقوقی، وجود دلایل و مستندات قوی است. پیش از اقدام به نوشتن اظهارنامه طلب وجه، مطمئن شوید که مدارک کافی برای اثبات وجود طلب، مبلغ آن، و تاریخ سررسید در اختیار دارید. این مستندات می تواند شامل:

• قرارداد کتبی: (قرارداد قرض، بیع، اجاره، مشارکت و…)
• فاکتورهای فروش یا پیش فاکتور: به خصوص اگر امضا یا تأیید بدهکار را داشته باشد.
• رسیدهای پرداخت یا اقرارنامه: سندی که بدهکار دریافت وجه را تایید کرده است.
• چک یا سفته: اسناد تجاری که در سررسید پرداخت نشده اند.
• پیامک ها، چت های واتس اپ یا ایمیل ها: در برخی موارد، این موارد نیز می توانند به عنوان اماره یا دلیل در کنار سایر مستندات استفاده شوند، به شرطی که محتوای آن ها به وضوح دال بر بدهی و تعهد باشد.
• پرینت های بانکی: اثبات واریز وجه به حساب بدهکار.

هرچه مستندات شما قوی تر و جامع تر باشد، اظهارنامه شما نیز قدرت حقوقی بیشتری خواهد داشت.

قصد مستندسازی قانونی برای پیگیری های بعدی

یکی از کارکردهای اصلی اظهارنامه، ایجاد یک سابقه رسمی و قانونی است. حتی اگر مطمئن باشید که بدهکار به اظهارنامه پاسخ مثبتی نخواهد داد، ارسال آن باز هم ارزشمند است. این اقدام، تاریخ دقیق مطالبه را ثبت می کند و در صورت لزوم به اقامه دعوا در دادگاه، به عنوان مدرکی دال بر مطالبه قبلی و عدم پرداخت بدهی توسط مدیون، به پرونده پیوست خواهد شد. این موضوع می تواند در تسریع روند رسیدگی و اثبات حقانیت شما در دادگاه موثر باشد.

نکاتی در خصوص زمان بندی و فوریت

در برخی موارد، زمان بندی ارسال اظهارنامه اهمیت ویژه ای پیدا می کند. برای مثال، اگر بدهی مربوط به یک سند تجاری مانند چک باشد، ارسال اظهارنامه بلافاصله پس از برگشت چک و قبل از طی شدن مهلت های قانونی (مانند مهلت واخواست سفته یا مهلت ارائه چک به بانک) می تواند بسیار مفید باشد. همچنین، اگر احساس می کنید بدهکار قصد پنهان کردن اموال خود را دارد، ارسال سریع اظهارنامه می تواند مقدمه ای برای درخواست تامین خواسته و توقیف اموال او باشد.

راهنمای گام به گام نگارش اظهارنامه طلب وجه

نوشتن اظهارنامه طلب وجه، فرآیندی دقیق و مستلزم رعایت جزئیات است. یک اظهارنامه خوب و کامل، می تواند مسیر احقاق حق شما را به نحو چشمگیری هموار کند. در این بخش، به راهنمای گام به گام نحوه تکمیل اظهارنامه طلب و نکات کلیدی آن می پردازیم.

بخش های اصلی اظهارنامه و نحوه تکمیل آنها:

هر اظهارنامه از بخش های مشخصی تشکیل شده که باید با دقت تکمیل شوند:

اظهارکننده:

این بخش شامل اطلاعات کامل و دقیق فرد یا نهادی است که قصد مطالبه طلب را دارد.

• نام و نام خانوادگی: نام کامل فرد.
• نام پدر: جهت تطابق هویتی.
• کد ملی: شماره شناسایی ملی فرد (الزامی).
• شماره شناسنامه و محل صدور: اطلاعات هویتی بیشتر.
• نشانی دقیق: آدرس کامل محل سکونت یا محل کار با ذکر کد پستی (این آدرس برای ابلاغ های بعدی بسیار مهم است).
• شغل: شغل اظهارکننده.
• اطلاعات تماس: (شماره تلفن ثابت و همراه – برای پیگیری های اداری)

اهمیت دقت: هرگونه اشتباه در این بخش می تواند روند ابلاغ را با مشکل مواجه کند.

مخاطب اظهارنامه:

این بخش شامل اطلاعات کامل و دقیق فرد یا نهادی است که از او طلب دارید (بدهکار).

• نام و نام خانوادگی: نام کامل بدهکار.
• نام پدر: جهت تطابق هویتی.
• کد ملی: شماره شناسایی ملی بدهکار (در صورت امکان، حتماً درج شود، زیرا در سامانه ثنا برای ابلاغ الکترونیک ضروری است).
• شماره شناسنامه و محل صدور: (در صورت اطلاع).
• نشانی دقیق: آدرس کامل و دقیق محل سکونت یا محل کار بدهکار با ذکر کد پستی. دقت در نشانی مخاطب بسیار حیاتی است، زیرا ابلاغ موفق اظهارنامه به این نشانی بستگی دارد.
• شغل: شغل بدهکار (در صورت اطلاع).

نکته مهم: اگر اطلاعات هویتی و آدرس بدهکار را به طور کامل ندارید، ممکن است در ابلاغ اظهارنامه با مشکل مواجه شوید. در صورت عدم دسترسی به کد ملی، ابلاغ پستی از طریق آدرس فیزیکی تنها راهکار خواهد بود.

موضوع اظهارنامه:

این عنوان، خلاصه و هدف اصلی اظهارنامه را نشان می دهد. باید مختصر و دقیق باشد.
نمونه عنوان ها:

• مطالبه وجه
• مطالبه طلب
• مطالبه و استرداد وجه
• مطالبه وجه ناشی از قرض
• مطالبه وجه فاکتور شماره…

انتخاب عنوان مناسب، به وضوح هدف شما را برای مخاطب و مراجع قضایی روشن می سازد.

شرح موضوع اظهارنامه (خلاصه اظهارات):

این بخش، مهمترین قسمت اظهارنامه است و باید با دقت و وسواس زیاد نگارش شود. در اینجا شما داستان طلب خود را به صورت رسمی و حقوقی بیان می کنید.

• بیان شیوا، مختصر، حقوقی و مستدل از اصل طلب:
  • چگونگی ایجاد طلب: به وضوح توضیح دهید که طلب شما چگونه ایجاد شده است. (مثال: بر اساس قرارداد قرض الحسنه مورخ [تاریخ]، مبلغ [مبلغ] ریال به جنابعالی قرض داده شد.) (مثال: بر اساس فاکتور فروش شماره [شماره فاکتور] مورخ [تاریخ]، کالایی به مبلغ [مبلغ] ریال به شما تحویل گردید.)
  • تاریخ دقیق یا تقریبی ایجاد طلب و مبلغ آن: زمان دقیق یا تقریبی وقوع دین و مبلغ دقیق واریز یا تعهد را ذکر کنید.
  • اشاره به مستندات موجود: حتماً به مدارکی که اثبات کننده طلب شماست، اشاره کنید و در صورت امکان، شماره یا تاریخ آن را ذکر کنید. (مثال: تصویر مصدق قرارداد مذکور به پیوست اظهارنامه تقدیم می گردد.) (مثال: تصویر فاکتور فوق الذکر به پیوست اظهارنامه ارائه می شود.)
  • اشاره به مراجعات قبلی و عدم پرداخت (در صورت وجود): می توانید به تلاش های قبلی خود برای وصول طلب اشاره کنید تا حسن نیت خود را نشان دهید و استنکاف بدهکار را مستند کنید. (مثال: علی رغم مراجعات مکرر و درخواست های شفاهی/کتبی اینجانب، متأسفانه تاکنون از پرداخت بدهی خود خودداری نموده اید.)
  • تعیین مهلت معقول و مشخص برای پرداخت: یک مهلت معین (مثلاً ۳، ۵ یا ۷ روز کاری) از تاریخ ابلاغ اظهارنامه برای پرداخت وجه تعیین کنید. این مهلت باید معقول و قابل اجرا باشد. (مثال: لذا، خواهشمند است ظرف مدت [تعداد] روز کاری از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه، نسبت به پرداخت مبلغ فوق الذکر اقدام فرمایید.)
  • اعلام صریح پیامدهای حقوقی در صورت عدم پرداخت در مهلت مقرر: به صراحت بیان کنید که در صورت عدم پرداخت در مهلت تعیین شده، چه اقداماتی از سوی شما صورت خواهد گرفت. (مثال: بدیهی است در صورت عدم پرداخت در مهلت مقرر، اینجانب جهت وصول طلب خویش، ناگزیر به طرح دعوای قضایی در مراجع ذی صلاح خواهم بود و کلیه خسارات دادرسی، از جمله خسارت تاخیر تادیه و حق الوکاله وکیل، بر عهده جنابعالی خواهد بود.)
  • ذکر شماره حساب و اطلاعات بانکی اظهارکننده برای واریز وجه: برای سهولت پرداخت، شماره حساب بانکی خود را ارائه دهید.

نکات کلیدی در نگارش:

• لحن رسمی و حقوقی: از لحن محاوره و کلمات توهین آمیز یا احساسی پرهیز کنید. زبان اظهارنامه باید کاملاً رسمی و منطبق با ادبیات حقوقی باشد.
• لزوم وضوح و صراحت در بیان مطالب: متن باید به گونه ای باشد که هیچگونه ابهامی در مورد خواسته شما باقی نماند. از جملات طولانی و پیچیده خودداری کنید.
• اهمیت تطابق متن با مدارک و مستندات موجود: هر آنچه در شرح موضوع ذکر می کنید، باید با مدارکی که به اظهارنامه پیوست می شود، کاملاً مطابقت داشته باشد. از بیان مطالب بدون مدرک اثباتی خودداری کنید.
• لزوم خوانایی و ویرایش دقیق متن: قبل از ثبت، متن را چندین بار با دقت بازخوانی کنید تا از عدم وجود غلط املایی، نگارشی و هرگونه ابهام اطمینان حاصل کنید.

تهیه یک اظهارنامه دقیق و مستدل، نه تنها گامی اساسی در جهت وصول مطالبات است، بلکه پیامی جدی به بدهکار می دهد که طلبکار مصمم به پیگیری حقوقی است.

نمونه های کاربردی اظهارنامه طلب وجه

برای کمک به درک بهتر فرآیند نوشتن اظهارنامه طلب وجه، در ادامه چند نمونه کاربردی از متن اظهارنامه مطالبه طلب را برای سناریوهای مختلف ارائه می دهیم. این نمونه ها می توانند راهنمایی برای سفارشی سازی اظهارنامه شما باشند.

نمونه ۱: اظهارنامه مطالبه وجه ناشی از قرض

اظهارنامه

اظهارکننده: (نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شماره شناسنامه، نشانی دقیق، کد پستی، شغل)
مخاطب اظهارنامه: (نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شماره شناسنامه، نشانی دقیق، کد پستی، شغل)
موضوع اظهارنامه: مطالبه وجه ناشی از قرض الحسنه

شرح موضوع اظهارنامه (خلاصه اظهارات):

مخاطب محترم، جناب آقای/خانم [نام و نام خانوادگی مخاطب]

احتراماً، به موجب این اظهارنامه رسمی، موارد زیر به اطلاع جنابعالی می رسد:

۱. در تاریخ [تاریخ دقیق قرض دادن پول]، مبلغ [مبلغ به عدد] ([مبلغ به حروف]) ریال به صورت قرض الحسنه به شما پرداخت گردید.
۲. بر اساس توافق شفاهی/کتبی فی مابین، مقرر گردید که مبلغ قرض الحسنه مذکور حداکثر تا تاریخ [تاریخ بازپرداخت] به اینجانب مسترد گردد.
۳. علی رغم گذشت مهلت مقرر و تذکرات شفاهی اینجانب، متاسفانه تاکنون هیچ اقدامی در خصوص بازپرداخت وجه قرض الحسنه صورت نگرفته است.

لذا، مستنداً به ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی، از جنابعالی تقاضا می شود ظرف مدت پنج (۵) روز کاری از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه، نسبت به واریز مبلغ [مبلغ به عدد] ریال به شماره حساب [شماره حساب] نزد بانک [نام بانک] به نام اینجانب [نام و نام خانوادگی اظهارکننده] اقدام فرمایید.

بدیهی است، در صورت عدم پرداخت مبلغ مذکور در مهلت مقرر، اینجانب جهت وصول طلب خویش، ناگزیر به طرح دعوای قضایی در مراجع ذی صلاح خواهم بود و کلیه خسارات دادرسی، از جمله خسارت تاخیر تادیه و حق الوکاله وکیل، بر عهده جنابعالی خواهد بود.

با احترام،
(نام و نام خانوادگی اظهارکننده)
(امضا)

نمونه ۲: اظهارنامه مطالبه وجه ناشی از فروش کالا/خدمات (بر اساس فاکتور/قرارداد)

اظهارنامه

اظهارکننده: (نام و نام خانوادگی/نام شرکت، نام پدر/شماره ثبت، کد ملی/شناسه ملی، شماره شناسنامه/کد اقتصادی، نشانی دقیق، کد پستی، شغل/نوع فعالیت)
مخاطب اظهارنامه: (نام و نام خانوادگی/نام شرکت، نام پدر/شماره ثبت، کد ملی/شناسه ملی، شماره شناسنامه/کد اقتصادی، نشانی دقیق، کد پستی، شغل/نوع فعالیت)
موضوع اظهارنامه: مطالبه وجه فاکتور/قرارداد فروش کالا/خدمات

شرح موضوع اظهارنامه (خلاصه اظهارات):

مخاطب محترم، جناب آقای/خانم/شرکت [نام و نام خانوادگی/نام شرکت مخاطب]

احتراماً، به موجب این اظهارنامه رسمی، موارد زیر به اطلاع جنابعالی/آن شرکت می رسد:

۱. بر اساس فاکتور/قرارداد فروش شماره [شماره فاکتور/قرارداد] مورخ [تاریخ فاکتور/قرارداد]، اینجانب/این شرکت [نوع کالا/خدمات] را به مبلغ [مبلغ به عدد] ([مبلغ به حروف]) ریال به جنابعالی/آن شرکت تحویل/ارائه نموده است. تصویر مصدق فاکتور/قرارداد مذکور به پیوست این اظهارنامه تقدیم می گردد.
۲. بر اساس توافقات انجام شده/شرایط مندرج در فاکتور/قرارداد، مهلت پرداخت مبلغ فوق الذکر حداکثر تا تاریخ [تاریخ سررسید پرداخت] بوده است.
۳. علی رغم سررسید شدن موعد پرداخت و مراجعات/تماس های مکرر اینجانب/این شرکت، متاسفانه تاکنون هیچ اقدامی در خصوص تسویه حساب و پرداخت مبلغ فاکتور/قرارداد صورت نگرفته است.

لذا، مستنداً به ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی، از جنابعالی/آن شرکت تقاضا می شود ظرف مدت هفت (۷) روز کاری از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه، نسبت به واریز مبلغ [مبلغ به عدد] ریال به شماره حساب [شماره حساب] نزد بانک [نام بانک] به نام اینجانب/این شرکت [نام و نام خانوادگی/نام شرکت اظهارکننده] اقدام فرمایید.

بدیهی است، در صورت عدم پرداخت مبلغ مذکور در مهلت مقرر، اینجانب/این شرکت جهت وصول طلب خویش، ناگزیر به طرح دعوای قضایی در مراجع ذی صلاح خواهم بود و کلیه خسارات دادرسی، از جمله خسارت تاخیر تادیه و حق الوکاله وکیل، بر عهده جنابعالی/آن شرکت خواهد بود.

با احترام،
(نام و نام خانوادگی/نام شرکت اظهارکننده)
(امضا/مهر شرکت)

نمونه ۳: اظهارنامه مطالبه و استرداد وجه (مثلاً فسخ معامله)

اظهارنامه

اظهارکننده: (نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شماره شناسنامه، نشانی دقیق، کد پستی، شغل)
مخاطب اظهارنامه: (نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شماره شناسنامه، نشانی دقیق، کد پستی، شغل)
موضوع اظهارنامه: مطالبه و استرداد وجه ناشی از فسخ معامله

شرح موضوع اظهارنامه (خلاصه اظهارات):

مخاطب محترم، جناب آقای/خانم [نام و نام خانوادگی مخاطب]

احتراماً، به موجب این اظهارنامه رسمی، موارد زیر به اطلاع جنابعالی می رسد:

۱. به موجب بیع نامه/قرارداد شماره [شماره قرارداد] مورخ [تاریخ قرارداد]، مبلغ [مبلغ به عدد] ([مبلغ به حروف]) ریال بابت ثمن معامله/پیش پرداخت [شرح موضوع معامله، مثلاً خرید ملک/کالا] به جنابعالی پرداخت گردید. تصویر مصدق بیع نامه/قرارداد مذکور به پیوست این اظهارنامه تقدیم می گردد.
۲. نظر به اینکه، به دلیل [ذکر دلیل فسخ، مثلاً عدم ایفای تعهدات قراردادی از جانب شما، یا اقاله/فسخ معامله طبق بند X قرارداد یا توافق شفاهی/کتبی]، معامله مذکور در تاریخ [تاریخ فسخ/اقاله] فسخ/اقاله گردیده و از اعتبار ساقط شده است.
۳. با توجه به فسخ/اقاله معامله، استرداد مبلغ پرداختی [مبلغ به عدد] ریال، به عنوان ثمن معامله/وجه پرداختی، بر عهده جنابعالی می باشد.

لذا، مستنداً به ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی، از جنابعالی تقاضا می شود ظرف مدت ده (۱۰) روز کاری از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه، نسبت به واریز مبلغ [مبلغ به عدد] ریال به شماره حساب [شماره حساب] نزد بانک [نام بانک] به نام اینجانب [نام و نام خانوادگی اظهارکننده] اقدام فرمایید.

بدیهی است، در صورت عدم پرداخت مبلغ مذکور در مهلت مقرر، اینجانب جهت استرداد وجه خویش، ناگزیر به طرح دعوای قضایی در مراجع ذی صلاح خواهم بود و کلیه خسارات دادرسی و سایر خسارات وارده، بر عهده جنابعالی خواهد بود.

با احترام،
(نام و نام خانوادگی اظهارکننده)
(امضا)

نمونه ۴: اظهارنامه مطالبه وجه سفته/چک

اظهارنامه

اظهارکننده: (نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شماره شناسنامه، نشانی دقیق، کد پستی، شغل)
مخاطب اظهارنامه: (نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شماره شناسنامه، نشانی دقیق، کد پستی، شغل)
موضوع اظهارنامه: مطالبه وجه سفته/چک بابت [شماره سفته/چک]

شرح موضوع اظهارنامه (خلاصه اظهارات):

مخاطب محترم، جناب آقای/خانم [نام و نام خانوادگی مخاطب]

احتراماً، به موجب این اظهارنامه رسمی، موارد زیر به اطلاع جنابعالی می رسد:

۱. جنابعالی به عنوان صادرکننده/ظهرنویس، یک فقره سفته/چک به شماره [شماره سفته/چک] به مبلغ [مبلغ به عدد] ([مبلغ به حروف]) ریال در تاریخ [تاریخ صدور سفته/چک] صادر/ظهرنویسی نموده اید که سررسید آن تاریخ [تاریخ سررسید] بوده است. تصویر مصدق سفته/چک مذکور به پیوست این اظهارنامه تقدیم می گردد.
۲. با توجه به سررسید شدن سفته/چک و مراجعه اینجانب به بانک/محل پرداخت در تاریخ [تاریخ برگشت خوردن چک/واخواست سفته]، متأسفانه سفته/چک مذکور به دلیل [دلیل عدم پرداخت، مثلاً کسر موجودی، مسدودی حساب] پرداخت نشده و برگشت خورده/واخواست گردیده است.
۳. علی رغم مراجعات و درخواست های مکرر اینجانب، تاکنون از پرداخت وجه سفته/چک مذکور خودداری نموده اید.

لذا، مستنداً به ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی و با توجه به اینکه تمامی تشریفات قانونی جهت وصول وجه سند تجاری رعایت شده است، از جنابعالی تقاضا می شود ظرف مدت سه (۳) روز کاری از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه، نسبت به واریز مبلغ [مبلغ به عدد] ریال به شماره حساب [شماره حساب] نزد بانک [نام بانک] به نام اینجانب [نام و نام خانوادگی اظهارکننده] اقدام فرمایید.

بدیهی است، در صورت عدم پرداخت مبلغ مذکور در مهلت مقرر، اینجانب جهت وصول طلب خویش، ناگزیر به طرح دعوای قضایی از طریق مراجع ذی صلاح خواهم بود و کلیه خسارات قانونی، از جمله خسارت تاخیر تادیه، هزینه های دادرسی، حق الوکاله وکیل، و هزینه های اجرایی بر عهده جنابعالی خواهد بود.

با احترام،
(نام و نام خانوادگی اظهارکننده)
(امضا)

نحوه استفاده از نمونه ها:

این نمونه ها تنها چارچوبی کلی هستند. برای نوشتن اظهارنامه طلب وجه خود، باید جزئیات مربوط به پرونده خود را با دقت جایگزین موارد داخل کروشه کرده و متن را متناسب با شرایط خاص خود تنظیم کنید. همیشه توصیه می شود قبل از ارسال، متن نهایی را با یک متخصص حقوقی یا وکیل مشورت کنید.

مدارک و مستندات مورد نیاز برای پیوست اظهارنامه

همان طور که در مسیر احقاق حق پیش می روید، اظهارنامه به تنهایی کافی نیست. قدرت یک اظهارنامه بیش از هر چیز به پشتوانه مستندات و مدارکی است که ادعای شما را اثبات می کند. ضمیمه کردن صحیح این مدارک، به اظهارنامه شما اعتبار و وزن حقوقی مضاعفی می بخشد و پیام شما را برای مخاطب شفاف تر و قابل استنادتر می سازد.

لیست کامل مدارک اثبات کننده طلب

برای اثبات طلب، می توانید از مدارک متنوعی استفاده کنید که به ماهیت و نحوه ایجاد طلب بستگی دارند:

• قراردادها: هر نوع قرارداد کتبی که دال بر ایجاد تعهد پرداخت وجه باشد، مانند قرارداد قرض، بیع (خرید و فروش)، اجاره، پیمانکاری، مشارکت، یا هر توافق نامه مالی دیگر. شماره و تاریخ قرارداد باید در اظهارنامه ذکر و تصویر آن پیوست شود.
• فاکتورهای فروش و پیش فاکتورها: اگر طلب شما ناشی از فروش کالا یا ارائه خدماتی است، فاکتورهای رسمی یا حتی پیش فاکتورهایی که بدهکار آن ها را تأیید کرده (مثلاً با امضا یا مهر)، بسیار مهم هستند.
• رسیدهای پرداخت یا اقرارنامه های کتبی: هر سندی که نشان دهد مبلغی توسط شما به بدهکار پرداخت شده یا بدهکار به دریافت وجه اقرار کرده است.
• اسناد تجاری:
  • چک: تصویر چک برگشت خورده به همراه گواهی عدم پرداخت صادره از بانک (که اصطلاحاً برگشتی چک نامیده می شود).
  • سفته: تصویر سفته به همراه برگه واخواست سفته در صورت واخواست قانونی.
• اسناد عادی: دست نوشته ها یا برگه هایی که بدهکار در آن ها به بدهی خود اقرار کرده است.
• پیامک ها، ایمیل ها و چت های فضای مجازی: در مواردی که توافقات به صورت الکترونیکی انجام شده است، اسکرین شات های واضح از پیامک ها، ایمیل ها یا مکالمات چت (مانند واتس اپ) می تواند به عنوان اماره ای قوی و در کنار سایر دلایل، مورد استفاده قرار گیرد. البته باید به نحوی ضمیمه شوند که قابلیت استناد داشته باشند (مثلاً با پرینت و تأیید هویت فرستنده و گیرنده).
• پرینت های بانکی: صورتحساب های بانکی که نشان دهنده واریز وجه از حساب شما به حساب بدهکار است.
• شهادت نامه: در برخی موارد، شهادت شهود نیز می تواند به تقویت ادعای شما کمک کند، اگرچه به طور مستقیم به اظهارنامه پیوست نمی شود و در مرحله دادخواست مورد استفاده قرار می گیرد.

توضیح چگونگی ضمیمه کردن هر مدرک

برای ضمیمه کردن مدارک، معمولاً باید:

1. تصویر (کپی) مدارک: اصل مدارک را نزد خود نگه دارید و تنها تصویر یا کپی آن ها را به اظهارنامه پیوست کنید.
2. برابر اصل کردن (اختیاری اما توصیه شده): در برخی موارد، برای افزایش اعتبار حقوقی مدارک، می توانید کپی آن ها را در دفاتر اسناد رسمی یا دفاتر خدمات الکترونیک قضایی برابر با اصل کنید. این کار می تواند قدرت اثباتی مدارک شما را در صورت طرح دعوا افزایش دهد.
3. ذکر پیوست ها در متن اظهارنامه: در بخش شرح موضوع اظهارنامه، به وضوح به مدارکی که پیوست کرده اید، اشاره کنید (مثلاً: تصویر مصدق فاکتور شماره X به پیوست این اظهارنامه تقدیم می گردد).

اهمیت اعتبار و قدرت اثباتی هر یک از مدارک

اعتبار مدارک، از اهمیتی حیاتی برخوردار است. اسناد رسمی (مانند چک، سفته واخواست شده، قرارداد رسمی) دارای قدرت اثباتی بالاتری هستند. اسناد عادی و شواهد الکترونیکی (پیامک و چت) نیز می توانند به عنوان اماره و قرائن در کنار سایر دلایل مورد استناد قرار گیرند، اما اثبات صحت و انتساب آن ها به طرفین ممکن است نیاز به بررسی بیشتری داشته باشد. هرچه مدارک شما قوی تر و غیرقابل انکارتر باشد، تأثیر اظهارنامه بیشتر خواهد بود.

مراحل ارسال اظهارنامه طلب وجه (راهنمای عملی)

ارسال اظهارنامه الکترونیکی، امروزه فرآیندی ساده و مکانیزه دارد که عمدتاً از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی انجام می شود. آگاهی از این مراحل، شما را در ارسال صحیح و پیگیری مؤثر اظهارنامه یاری می رساند.

ثبت نام در سامانه ثنا: (شرط لازم برای کلیه اقدامات قضایی)

اولین و مهمترین گام برای هرگونه اقدام قضایی در ایران، از جمله ارسال اظهارنامه، ثبت نام در سامانه ثنا (سامانه ابلاغ الکترونیک قضایی) است.

1. مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: برای ثبت نام در سامانه ثنا، باید با در دست داشتن کارت ملی و اطلاعات شخصی، به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید. در آنجا، اطلاعات هویتی و شماره تلفن همراه شما ثبت و پس از احراز هویت، حساب کاربری ثنا برای شما فعال می شود.
2. اهمیت شماره همراه: شماره همراهی که با آن در ثنا ثبت نام می کنید، باید به نام خودتان باشد و کلیه ابلاغ های قضایی، از جمله ابلاغ اظهارنامه، از طریق این شماره به شما اطلاع رسانی خواهد شد.

نکته: بدون داشتن حساب کاربری فعال در سامانه ثنا، امکان ارسال اظهارنامه قضایی (الکترونیکی) وجود ندارد.

مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی:

پس از ثبت نام در ثنا، مراحل ارسال اظهارنامه را می توان از طریق همین دفاتر پیگیری کرد.

1. نحوه پیدا کردن نزدیکترین دفتر: می توانید با جستجو در اینترنت یا مراجعه به وب سایت های مربوط به قوه قضائیه، نزدیکترین دفتر خدمات الکترونیک قضایی را در شهر خود پیدا کنید.
2. تشریفات اداری و هزینه های مربوط به ثبت و ارسال:
   • تنظیم و پرینت اظهارنامه: متن اظهارنامه ای که خودتان تنظیم کرده اید (طبق راهنمای بخش قبل)، را به همراه داشته باشید. این متن باید در قالب فایل Word یا PDF باشد تا در سیستم وارد شود.
   • مدارک شناسایی: اصل کارت ملی و کارت بانکی برای پرداخت هزینه ها.
   • مدارک پیوستی: کپی یا تصویر اسکن شده از کلیه مدارک و مستندات اثبات کننده طلب (قرارداد، فاکتور، چک، سفته و…).
   • اطلاعات مخاطب: اطلاعات کامل هویتی و آدرس مخاطب اظهارنامه (بدهکار)، از جمله کد ملی (در صورت اطلاع).
   • پرداخت هزینه ها: هزینه های مربوط به ثبت و ارسال اظهارنامه (شامل هزینه ابلاغ و خدمات دفتری) در همان دفتر پرداخت می شود.

ارسال اظهارنامه: (الکترونیکی/پستی)

1. ثبت در سیستم: متصدی دفتر خدمات، اظهارنامه و پیوست های شما را در سیستم قضایی ثبت می کند.
2. ارسال الکترونیکی (اولویت): اگر مخاطب اظهارنامه نیز در سامانه ثنا ثبت نام کرده باشد، اظهارنامه به صورت الکترونیکی به حساب کاربری ثنای او ابلاغ می شود. این روش سریع تر و کم هزینه تر است.
3. ارسال پستی (در صورت عدم ثبت نام در ثنا): اگر مخاطب در سامانه ثنا ثبت نام نکرده باشد یا کد ملی او در دسترس نباشد، اظهارنامه به نشانی پستی که شما ارائه داده اید، ارسال خواهد شد. در این حالت، زمان ابلاغ طولانی تر و هزینه ها بیشتر خواهد بود.

پیگیری وضعیت اظهارنامه: چگونگی اطلاع از ابلاغ اظهارنامه به مخاطب

پس از ارسال اظهارنامه، می توانید وضعیت ابلاغ آن را پیگیری کنید:

1. سامانه ثنا: با ورود به حساب کاربری خود در سامانه ثنا، در بخش ابلاغیه های ارسال شده، می توانید وضعیت اظهارنامه خود را مشاهده کنید و از تاریخ دقیق ابلاغ آن مطلع شوید.
2. رسید پستی: در صورت ابلاغ پستی، می توانید با شماره مرسوله پستی، وضعیت را از طریق سامانه رهگیری مرسولات پستی پیگیری کنید.

اهمیت تاریخ ابلاغ و شروع مهلت قانونی

تاریخ ابلاغ اظهارنامه به مخاطب، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. مهلتی که شما در اظهارنامه برای پرداخت وجه تعیین کرده اید، از تاریخ ابلاغ رسمی به مخاطب آغاز می شود. این تاریخ، مبنای محاسبه خسارت تاخیر تادیه و شروع فرآیند قانونی بعدی خواهد بود. بنابراین، حتماً از تاریخ دقیق ابلاغ اطمینان حاصل کنید.

پس از ارسال اظهارنامه: گام های بعدی شما چیست؟

ارسال اظهارنامه مطالبه وجه به تنهایی به معنای پایان کار نیست؛ بلکه آغاز مسیری است که بسته به واکنش بدهکار، می تواند به دو سرنوشت متفاوت منجر شود. درک گام های بعدی، شما را برای هر یک از این سناریوها آماده می سازد و کمک می کند تا هوشمندانه ترین تصمیم را برای احقاق حق خود بگیرید.

سناریو ۱: پرداخت بدهی توسط مخاطب

این بهترین نتیجه ای است که می توان از ارسال اظهارنامه انتظار داشت.

پس از ابلاغ اظهارنامه و اتمام مهلت تعیین شده، اگر بدهکار نسبت به پرداخت کامل بدهی و تسویه حساب اقدام کند، شما به هدف خود رسیده اید و نیازی به اقدامات حقوقی بعدی نخواهد بود. در این حالت، مهم است که پس از دریافت وجه، یک رسید کتبی به بدهکار ارائه دهید که نشان دهنده تسویه کامل بدهی است. این اقدام، هرگونه سوءتفاهم یا ادعای آتی را از بین می برد.

سناریو ۲: عدم پرداخت یا عدم پاسخگویی در مهلت مقرر

اگر با وجود ارسال اظهارنامه و اتمام مهلت قانونی، بدهکار هیچ اقدامی برای پرداخت وجه انجام ندهد یا پاسخی ندهد، زمان آن می رسد که گام های جدی تری بردارید. این مرحله نشان دهنده لزوم پیگیری حقوقی از طریق مراجع قضایی است.

لزوم تنظیم و ثبت دادخواست مطالبه وجه

در این حالت، باید از طریق دادخواست مطالبه وجه، دعوای خود را در دادگاه مطرح کنید. دادخواست، سند رسمی است که به موجب آن، شما از دادگاه تقاضای رسیدگی و صدور حکم بر محکومیت بدهکار به پرداخت وجه را می نمایید. این دادخواست نیز مانند اظهارنامه، از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت و به دادگاه صالح ارجاع می شود.

نحوه مطالبه خسارت تاخیر تادیه و هزینه های دادرسی

در دادخواست مطالبه وجه، علاوه بر اصل بدهی، می توانید موارد زیر را نیز مطالبه کنید:

1. خسارت تاخیر تادیه: این خسارت، جریمه ای است که بابت تأخیر در پرداخت دین از تاریخ مطالبه رسمی (از جمله تاریخ ابلاغ اظهارنامه) تا زمان اجرای حکم به بدهکار تعلق می گیرد. محاسبه آن بر اساس شاخص بانک مرکزی است.
2. هزینه های دادرسی: کلیه هزینه هایی که برای طرح دعوا در دادگاه متحمل شده اید، شامل هزینه ثبت دادخواست، هزینه کارشناسی (در صورت لزوم)، و سایر هزینه های قانونی.
3. حق الوکاله وکیل: اگر برای پیگیری پرونده از وکیل استفاده کرده اید، می توانید حق الوکاله او را نیز از بدهکار مطالبه کنید. دادگاه معمولاً بخش معقولی از این هزینه را در حکم خود لحاظ می کند.

امکان درخواست تامین خواسته و توقیف اموال بدهکار

یکی از اقدامات بسیار مهم و هوشمندانه در این مرحله، درخواست تامین خواسته است. تامین خواسته، درخواستی است که به دادگاه ارائه می دهید تا پیش از صدور حکم نهایی، اموال بدهکار را (مانند حساب بانکی، خودرو، ملک یا سایر دارایی ها) توقیف کند. این کار از این جهت اهمیت دارد که مانع از پنهان کردن یا انتقال اموال توسط بدهکار در طول فرآیند دادرسی می شود و تضمینی برای وصول طلب شما پس از صدور حکم خواهد بود. برای درخواست تامین خواسته، باید مبلغی را به عنوان «خسارت احتمالی» به صندوق دادگستری واریز کنید که پس از اتمام دادرسی و در صورت محق بودن شما، این مبلغ مسترد خواهد شد.

توصیه به مشاوره حقوقی تخصصی در این مرحله حساس

مرحله طرح دادخواست و پیگیری قضایی، به مراتب پیچیده تر از ارسال اظهارنامه است و نیازمند دانش حقوقی تخصصی است. از این رو، اکیداً توصیه می شود در این مرحله از یک مشاور حقوقی مطالبه وجه یا وکیل پایه یک دادگستری کمک بگیرید. وکیل می تواند شما را در تنظیم صحیح دادخواست، ارائه مستندات، پیگیری جلسات دادگاه، دفاع از حقوق شما و درخواست های لازم (مانند تامین خواسته) یاری رساند و شانس موفقیت شما را به طور چشمگیری افزایش دهد. تجربه یک وکیل مجرب در مراحل دادرسی می تواند تفاوت بسیاری در نتیجه نهایی ایجاد کند.

پیگیری مطالبه وجه از طریق دادخواست، با آگاهی از حقوق و استفاده از ابزارهای قانونی، می تواند به احقاق حق و جلوگیری از تضییع دارایی ها منجر شود.

نتیجه گیری: با آگاهی، حق خود را مطالبه کنید

در مسیر پرفراز و نشیب معاملات و تعهدات مالی، گاهی نیاز می شود که برای احقاق حق، گام هایی فراتر از مکاتبات دوستانه برداشته شود. نوشتن اظهارنامه طلب وجه، به عنوان اولین اقدام رسمی و قانونی، نه تنها یک هشدار جدی به بدهکار است، بلکه مستندی محکم و قابل اتکا برای پیگیری های آتی شما در مراجع قضایی فراهم می آورد. این ابزار، قدرتی دارد که می تواند مسیر مطالبه را هموارتر کرده و شما را در رسیدن به حق خود یاری دهد.

آگاهی از مفهوم اظهارنامه، جایگاه قانونی آن در ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی، و شرایطی که ارسال آن ضروری می شود، به شما کمک می کند تا هوشمندانه تر عمل کنید. آشنایی با جزئیات نگارش اظهارنامه، از تکمیل دقیق مشخصات اظهارکننده و مخاطب گرفته تا نحوه تنظیم شرح موضوع و پیوست کردن مدارک، همگی از اهمیت بالایی برخوردارند. نمونه های کاربردی ارائه شده نیز، راهنمایی عملی برای نگارش یک اظهارنامه صحیح و مستدل محسوب می شوند.

فرآیند ارسال اظهارنامه نیز با مکانیزه شدن از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و سامانه ثنا، تسهیل شده است، اما نیازمند دقت در ثبت اطلاعات و پیگیری مراحل است. چه بدهکار پس از دریافت اظهارنامه به تعهد خود عمل کند و چه نیاز به پیگیری از طریق دادخواست مطالبه وجه باشد، دانش و آگاهی شما از گام های بعدی، تعیین کننده موفقیت در این مسیر خواهد بود.

در نهایت، در دنیایی که حقوق و تعهدات مالی نقش پررنگی در زندگی فردی و کسب وکارها دارد، هیچ گاه نباید اجازه داد که حق شما نادیده گرفته شود. با استفاده صحیح و هوشمندانه از ابزارهای قانونی مانند اظهارنامه طلب وجه و در صورت لزوم، مشاوره با متخصصین حقوقی، می توانید با اطمینان خاطر بیشتری برای مطالبه حقوق خود اقدام کنید. احقاق حق، با آگاهی و اقدام به موقع، میسر می شود.