پیش بینی خواندنی سیف از قیمت ارز و تورم/ آیا شرایط اقتصاد ایران تعجب آور است؟

زهرا علی اکبری: رییس کل اسبق بانک مرکزی در گفتگویی مبسوط با خبرگزاری دکتر نانو پیش بینی هایی از نرخ ارز نرخ تورم و شرایط پیش روی کشور ارائه داد . 

 وی با اشاره به وضعیت اقتصاد ایران تاکید کرد: به صورت خیلی روشن ما دو مشکل اصلی داشته و داریم که عامل اصلی این گونه مشکلات هستند و بقیه مشکلات نشأت گرفته از آن ها است. اولین و مهمترین مشکل مربوط به قوانین بودجه سنواتی است که اشکالات زیادی بر آن مترتب است.

 بخش هایی از مهمترین محورهای مطرح شده در این گفتگو در پی می آید . مشروح این مصاحبه را می توانید در این لینک مطالعه کنید.

* دولت ها به شدت علاقمندند که در دوره مسئولیت چهار ساله بیشترین پروژه ها را انجام دهند و بیشترین رفاه را برای شهروندان فراهم کنند. به این منظور عموما” لوایح بودجه را به نحوی تنظیم می کنند و به مجلس ارائه می دهند که بخش عمده ای از درآمدهای پیش بینی شده در آن قابل تحقق نیستند.

* اشکال دیگری که در بودجه های سنواتی وجود دارد مربوط می شود به تبصره های تکلیفی برای نظام بانکی که باعث می شود منابع نظام بانکی که قاعدتا” باید برای حمایت از فعالیت های بخش خصوصی با تشخیص بانک به اجرای بهترین پروژه های مثبت اقتصادی تخصیص پیدا کند در عمل عمدتا” به مصرف اجرای پروژه هایی با اهداف سیاسی برسد. در سال های اخیر هم حجم این گونه تکالیف تبصره ای آن قدر زیاد شده است که مجموع کل توان تسهیلاتی بانک ها برای انجام آن ها کفایت نمی کند.

* مسئولیت حفظ ثبات قیمت ها و کنترل تورم وظیفه اصلی بانک مرکزی است و بانک مرکزی برای انجام این مسئولیت زمانی می تواند پاسخگو باشد که از اختیارات قانونی لازم و استقلال عمل کافی برخوردار باشد. متأسفانه نه در قانون قبل و نه در قانون جدیدِ بانک مرکزی به این مسئله توجه نشده و عموما” بانک مرکزی ناگزیر است برای تصمیم گیری های جاری و روزمره از شوراها و کمیته هایی تصویب پیشنهاداتش را تقاضا کند که در ترکیب اعضای آن ها تعارض منافع و ملاحظاتی وجود دارد.

* اصولا” بانک مرکزی نمی تواند رأسا” تصمیمی بگیرد که جریان جاری فعالیت دستگاه های دولتی را تحت تأثیر قرار دهد. زیرا عموما” این گونه تصمیمات در مراجعی گرفته می شود که یا بانک مرکزی خودش حق رأی ندارد یا اینکه حداکثر یک رأی دارد و اکثریت قریب به اتفاق سایر رأی دهندگان مسئولین دستگاه های ذینفع در موضوع هستند و منطبق بر منافع و مصالح دستگاهی خودشان رأی می دهند و هیچگونه مسئولیتی هم در پاسخگویی ندارند.

* در مجموع شواهد و قرائن نشاندهنده روند افزایشی تورم است. ساختار بودجه ناترازی های نظام بانکی پیش بینی در مورد درآمدهای ارزی و از همه مهمتر عدم برخورداری از روابط اقتصادی مناسب بین المللی عواملی هستند که کنترل  و کاهش تورم را با مشکل جدی روبرو می کنند.

* به نظر من نرخ ارز با توجه به نرخ تورمِ پیش بینی شده حتما” افزایش خواهد داشت البته بخشی هم تحت تأثیر تحولات اخبار سیاسی و انتظارات جامعه خواهد بود.

* حذف صفر از پول ملی اقدامی است که برخی کشورها معمولا” بعد از دوره های با تورم بالا و کاهش شدید ارزش پول ملی انجام داده اند. با توجه به شرایط فعلی زمان برای حذف چهارصفر مناسب نیست.

* در شرایط فعلی یکسان سازی نرخ ارز با چالش های ساختاری و خارجی متعددی مواجه است که اجرای آن را با دشواری هایی همراه خواهد کرد و می تواند به جای بهبود شرایط به تشدید مشکلات اقتصادی منجر شود.

* روش های مورد عمل در کشور ما برای حمایت از طبقات ضعیف بسیار نا کارآمد و مفسده برانگیز است و حتما” نیازمند اصلاحات اساسی است تا بتواند اثربخشی بیشتری نسبت به هدف مورد نظر داشته باشد. اصلاح تدریجی قیمت های دستوری و شرایط موجود باید همزمان با اجرای سیاست های جبرانی باشد.

223223