هوش مصنوعی، مانع بزرگ پیشرفت و نوآوری بشر ؟!

تینا مزدکی: رویاپردازی برای نوآور بودن بسیار مهم است. قدرت تصور کردن همان چیزی است که هوش مصنوعی ندارد، بنابراین نمی تواند رویاپردازی کند. به همین دلیل است که «ویکتور مایر شونبرگر» استاد علوم اطلاعات دانشگاه آکسفورد معتقد است که هوش مصنوعی (AI) در حال حاضر قادر به رقابت با خلاقیت انسان نخواهد بود. اما آیا تابه حال به این فکر کرده اید باوجود پیشرفت های قابل توجه هوش مصنوعی که در شرکت های فناوری بزرگ صورت می گیرد، چرا سرعت نوآوری کند شده است؟

انسان ها می توانند چیزهایی را تصور کنند که هنوز وجود ندارند، اما هوش مصنوعی علیرغم اینکه با مجموعه داده های عظیم آموزش دیده است، تنها با داده هایی کار می کند که درگذشته به او داده شده است. درواقع هوش مصنوعی منعکس کننده چیزهایی است که ما می توانیم از گذشته یاد بگیریم.

بینش ها و پاسخ هایی که هوش مصنوعی به ما می دهد برآوردی از همان اطلاعاتی است که درگذشته به او داده شده، بنابراین نمی تواند چیز جدیدی اختراع کند. اگر زمان حال یا آینده به طور قابل توجهی با گذشته متفاوت باشد، هوش مصنوعی نمی تواند به ما دریافتن راه حل های مناسب کمک کند؛ او فقط راه حلی را پیشنهاد می کند که ریشه در تجربه های گذشته دارد.

بنابراین هوش مصنوعی ابزاری برای ارزیابی مجموعه داده های بزرگ و افزایش کارایی، به ویژه در زمان های باثبات اقتصادی است، اما مسیله این است که هیچ چیز در تاریخ تاکنون ثابت نبوده و نیست. چالش های ناشی از تغییرات اقلیمی نیازمند نوآوری هایی فراتر از توانایی های فعلی است.

سرعت نوآوری باوجود پیشرفت های سریع در هوش مصنوعی به طرز عجیبی کاهش یافته است. «اوفوک آکیجیت» استاد اقتصاد در دانشگاه شیکاگو، و «سینا تی آتس» از هییت مدیره فدرال رزرو ایالات متحده، کاهش رشد بهره وری ایالات متحده را بررسی کرده اند. آن ها می گویند نرخ ورود مشاغل جدید کاهش یافته، رشد بهره وری کاهش یافته، سهم نیروی کار از تولید کاهش یافته و این در حالی است که تمرکز بازار و سهم سود شرکت از تولید ناخالص داخلی (GDP) افزایش یافته است.

محققان دریافتند که پویایی نوآوری در شرکت های آمریکایی از دهه 1980 کاهش یافته است و در دهه 2000 این کاهش، چشم گیرتر بوده است. آن ها دلیل این امر را رقابت ناکافی بین شرکت های پیشرو و رقبای خود می دانند، تا حدی به این دلیل که دانش به اندازه کافی به اشتراک گذاشته نمی شود. این امر مانع از آن می شود که آن هایی که دیرتر وارد بازار شده اند از پیشرفت های دیگران درس بگیرند و خودشان رشد کنند. درنتیجه، فشار رقابتی کمتری بر بازیگران بزرگ بازار وارد می شود که بدون رقابت، انگیزه های کمتری برای نوآوری دارند.

داده ها: محرک اصلی نوآوری مدرن

با کمک هوش مصنوعی می توان مقادیر زیادی از داده ها را به طور فزاینده ای به خوبی تجزیه وتحلیل کرد. بر اساس گزارش فدراسیون صنایع آلمان (BDI)، داده های بیشتری در حال جمع آوری است و حجم آن بین سال های 2012 تا 2022، ده برابر شده است و انتظار می رود تا سال 2025 دوباره سه برابر شود. اینجاست که شرکت های دیجیتالی بزرگ مانند گوگل، آمازون و فیس بوک بازی را می برند. این شرکت ها حجم وسیعی از داده ها را جمع آوری می کنند، بنابراین کارآمدتر می شوند و درعین حال از دسترسی دیگران به داده های خود جلوگیری می کنند.

شونبرگر بر این باور است که این غول های دیجیتال هرچند به عنوان پیشگام شناخته می شوند، اما درواقع فرآیندهای نوآوری و پیشرفت را با احتکار داده ها کاهش می دهند و این به نوعی تقویت ساختارهای انحصاری است. این روزها شرکت های نوآور به سادگی توسط شرکت های بزرگ خریداری شوند. حدود 20 سال پیش، بیش از سه چهارم استارت آپ های موفق سیلیکون ولی، سهامی عام شدن را انتخاب کردند. امروز، سه چهارم آن ها توسط شرکت هایی مانند گوگل و فیس بوک قبل از عام شدن سهامشان بلعیده شده اند.

محقق دانشگاه آکسفورد هشدار می دهد که این نه تنها مانع نوآوری می شود، بلکه خطر سیستماتیکی برای رشد اقتصادی نیز به همراه دارد. این وضعیت درست مانند زمانی است که در دنیا تنها یک نوع خودرو وجود داشته باشد و شما در بزرگراهی رانندگی می کنید که به جز خودرو شما، ترمز تمام خودروها بریده شده و هیچ چاره وجود ندارد. زیرا تنها یک نوع خودرو وجود دارد و این منجر به بحران می شود.

او گفت که این معضل تنها در صورتی قابل حل است که سیاست گذاران اطمینان حاصل کنند که داده ها آزادانه در دسترس عموم باشند. هیچ نوع مالکیتی برای داده ها وجود ندارد و نباید وجود داشته باشد. حقوق مالکیت معنوی، تالیف و حقوق ثبت اختراع که از طریق تفکر بشری ایجاد می شود، برای داده ها قابل قبول نیستند.

قانون خدمات دیجیتال اتحادیه اروپا و قانون بازارهای دیجیتال، گام هایی هستند که در جهت درستی برداشته شده اند. سیستم های آموزشی نیز باید بازسازی شوند تا انگیزه هایی برای رویاپردازی هدفمند برای نسل های بعدی فراهم شود. باید جهان را با چشم های متفاوتی دید، زیرا نوآوری به افراد سخت گوش نیاز دارد.

منبع: dw

54323