ملاحظات ایران برای پاسخ به اسراییل/ درگیری به سطح جدید می رسد؟

رسول سلیمی: مقامات اسراییلی به رسانه ها گفتند که اسراییل به ایالات متحده تاکید کرده که اگر ایران در تلافی حمله مرگبار خود در سوریه در اوایل این هفته از خاک خود علیه اسراییل حمله کند، پاسخ قوی اسراییل را به دنبال خواهد داشت و درگیری فعلی را به سطح دیگری خواهد برد. مقامات کشورمان نیز در برابر این تهدیدات تاکید کردند که اسراییل را به خاطر حمله ای که یک مقام ارشد ایرانی را به شهادت رساند، تلافی خواهند کرد و پاسخ تهران قطعی خواهد بود.

در این میان دولت بایدن و اسراییل به شدت نگران اند که ایران برای یک حمله قریب الوقوع آماده می شود. از ابتدای جنگ غزه نیروهای محور مقاومت در لبنان، سوریه، عراق به اسراییل حمله کرده اند؛ اما هیچ حمله ای از خاک ایران صورت نگرفته است. حمله مستقیم ایران به اسراییل اگرچه بی سابقه خواهد بود و می تواند منجر به جنگ منطقه ای در خاورمیانه شود؛ اما اگر پاسخ به اسراییل در همان سطح حمله به دمشق مدنظر قرار گیرد، سناریوی حمله مستقیم به اسراییل روی میز خواهد بود.

پاسخ ایران مستقیم و هم سطح خواهد بود

در همین راستا سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب الله لبنان در تازه ترین سخنرانی خود گفته که مسیولان جمهوری اسلامی «تصمیم قاطع گرفته اند که پاسخ ایران مستقیم خواهد بود.» ایشان درعین حال گفتند «راهبرد صحیح مقاومت این است که درگیری نظامی کلاسیک شکل نگیرد.» دبیرکل حزب الله لبنان تاکید کرده «یکی از علت هایی که اسراییلی ها را برمی انگیزد که این گونه منتظر باشند، این است که سطح تهدید سپاه پاسداران بسیار بالا است. می گویند ما قبلاً سپاه پاسداران را زده ایم و جمهوری اسلامی همانند ما در کشور ثالث جواب می دهد؛ اما این بار این گونه نیست.»

اظهارات سید حسن نصرالله از آنجا اهمیت دارد که او به «سطح و مستقیم» بودن پاسخ اشاره کرده که گمانه زنی ها درباره پاسخ مسیولانه ایران به منافع اسراییل را بیش از هر زمانی تقویت می کند. از سوی دیگر خبرگزاری فرانسه به نقل از یک منبع نزدیک به حزب الله لبنان گفته که شهید زاهدی تنها عضو غیر لبنانی مجلس شورای حزب الله لبنان بود. این نکته از آنجا حایز اهمیت است که مجلس شورای حزب الله نهادی است که تصمیم گیری های این سازمان را انجام می دهد علاوه برسید حسن نصرالله به عنوان دبیرکل حزب، شامل هفت عضو دیگر بوده که یکی از آنها شهید زاهدی بوده که مسیولیت سپاه سوریه و لبنان را برعهده داشته است.

در همین حال، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسراییل روز پنجشنبه در صدر جلسه کابینه امنیتی اسراییل گفت که ایران سال هاست که هم به طور مستقیم و هم از طریق نیروهای نیابتی خود علیه اسراییل فعالیت می کند و بنابراین اسراییل علیه ایران و گروه های نیابتی آن، هم «دفاعی و هم تهاجمی» عمل می کند. وی گفته: “ما می دانیم که چگونه از خود دفاع کنیم و بر اساس اصل اساسی هر کسی که به ما آسیب می رساند یا قصد آسیب رساندن به ما را دارد، عمل خواهیم کرد، ما به او آسیب خواهیم رساند.”

اسراییل به دنبال فرار به جلو از جنگ غزه

کارشناسان حقوق بین الملل معتقدند ساختمانی که هدف موشک اسراییل قرار گرفته بخشی از ساختمان «سفارت» ایران در دمشق و نه آنچه به اشتباه کنسولگری ایران خوانده می شده بوده است؛ بنابراین حمله اسراییل نقض قوانین بین المللی است و در صورت پاسخ باید در همان سطح صورت پذیرد. در مقابل اسراییلی ها هم ادعا می کنند که این یک تاسیسات دیپلماتیک نیست؛ بلکه ساختمانی است که برای عملیات نظامی استفاده می شده است. ادعایی که برابر حقوق بین الملل قابل استناد نیست. طبق قوانین بین المللی، حمله به سفارت یا کنسولگری معمولاً به عنوان حمله به قلمرو کشوری که نماینده آن است، در نظر گرفته نمی شود. کنوانسیون 1961 وین در مورد روابط دیپلماتیک چندین مقررات دیپلماتیک و ادب را مشخص می کند، اما صلاحیت ارضی را به سفارتخانه ها و کنسولگری ها اعطا نمی کند. بااین حال، در این مورد ایران حمله اسراییل را به عنوان حمله به خاک خود در نظر گرفته تا پاسخ خود را متناسب با آن برنامه ریزی کند.

در همین حال، در جلسه اضطراری شورای امنیت سازمان ملل متحد در روز دوشنبه، زهرا ارشادی، معاون سفیر ایران در سازمان ملل متحد گفت که ایران “خویشتن داری قابل توجهی اعمال کرده است” و اسراییل “باید مسیولیت کامل” عواقب این حمله را بپذیرد. مقامات امریکایی نیز ادعا می کنند که اسراییل حمله خود را در سوریه با دولت بایدن هماهنگ نکرده است. این در حالی است که وزیر خارجه کشورمان در مراسم افتتاح ساختمان سفارت ایران در دمشق به این موضوع تصریح کرده که اسراییل از مهمات و هواپیمای امریکایی برای هدف قراردادن سفارت ایران استفاده کرده و امریکا در این حمله شریک اسراییل است.

محاسبات ایران برای پاسخ به اسراییل

مقامات اسراییلی ادعا می کنند که اطلاعاتی دارند که نشان می دهد ایران می تواند از خاک خود با استفاده از موشک های بالستیک دوربرد، موشک های کروز یا هواپیماهای بدون سرنشین به اسراییل حمله کند و شهر ایلات از دسترس ترین اهداف جمهوری اسلامی برای پاسخ نظامی به اسراییل است.

درحالی که جنگ در غزه با افزایش تلفات غیرنظامیان ادامه دارد، افکار بین المللی علیه اسراییل حتی در ایالات متحده، تغییر کرده است. دولت بایدن در رای گیری شورای امنیت سازمان ملل متحد که خواستار آتش بس فوری بود، رای ممتنع داده و در 4 آوریل، پس از کشته شدن امدادگران خارجی در آنچه اسراییل آن را “اشتباه” خواند، جو بایدن در یک تماس تلفنی به نتانیاهو گفته که اسراییل باید رویکرد خود را برای رسیدگی به بحران انسانی غزه تغییر دهد. بایدن همچنین اظهار داشت که نتانیاهو شرایط زیادی را برای آتش بس و آزادی گروگان های اسراییلی که توسط حماس نگهداری می شوند، تعیین کرده است. بااین حال، رییس جمهور امریکا از حمایت این کشور از اسراییل در برابر تهدیدات علنی ایران علیه اسراییل خبر داد.

ناکامی اسراییل در دستیابی به هدف اعلام شده خود برای نابودی حماس، دولت نتانیاهو را در موقعیتی متزلزل قرار داده است. ازاین رو در این چالش، نتانیاهو به دنبال یک راه فرار است. تحریک جمهوری اسلامی به اقدامی که تشدید تنش را تضمین کند، می تواند توجه افکار عمومی را از تراژدی غزه منحرف کند و امریکا را مجبور کند تا از اسراییل در برابر ایران که دشمن مشترک آنها است حمایت کند. به همین دلیل اسراییل هشدار داده که اگر ایران به خاطر کشتارهای دمشق تلافی کند، ممکن است درگیری را به «سطح جدیدی» برساند. پاسخ ایران چگونه محاسبات نتانیاهو را بر هم خواهد زد؟

311213