«تویوکو»، پاتوق بچه‌های فراری؛ روایتی از محله‌های بی‌قانون در پایتختِ قانون‌مدار آسیا
«سوزوکا» و «نیپا»، ۲ دختر نوجوان ژاپنی در حالی که سر تا پا پوشاک مشکی به تن دارند که به عنوان یونیفرم غیررسمی «بچه‌های تویوکو» شناخته می‌شود، قبول کرده‌اند عضوی از این «باند جوانان فراری» در شهر توکیو، پایتخت ژاپن باشند.
نیپا در ژانویه امسال (۲۰۲۴) به خط قرمز منطقه «کابوکیچو» در توکیو رسید و به سرعت توسط این باند کودکان و نوجوانان فراری دستگیر شد و سوزوکا هم در ماه آوریل، وارد گروه شد.
به گزارش دکتر نانو، این دو نوجوان نیز مانند بسیاری از دختران تنها و فراری از خانه، به عنوان اعضای این گروه که در توکیو به «قبیله تویوکو» (محله تو- یوکو) معروف است، روزگار نه چندان عادی را می‌گذرانند. این چند صد نوجوان که اغلب روابط مستحکم خانوادگی ندارند و گاهی هم به حدود ۲۰ سالگی می‌رسند برای گذراندن زندگی ناچار می‌شوند به کارهای غیرقانونی مانند دست‌فروشی مواد مخدر، بزهکاری و روابط غیراخلاقی روی بیاورند.
آنها در خیابان‌ها یا آپارتمان‌های دوستانشان می‌خوابند و وقتی هوا خیلی بد است با هم جمع می‌شوند تا یک هتل ارزان را برای شب کرایه کرده و به اشتراک بگذارند.
هرچند بسیاری از این نوجوانان بارها برای فرار از سوء استفاده و کارهای خلاف با هم متحد شده‌اند اما از آنجا که با حمایت بسیار اندکی به عنوان افراد آسیب‌پذیر در جامعه توکیو مواجه هستند، بازهم به ناچار به سمت مواد مخدر و روابط غیراخلاقی کشیده می‌شوند.
به گفته پلیس و مددکاران اجتماعی، افراد جوان و نوجوان به ویژه در مراکز شهری شلوغ مانند منطقه «شینجوکو کابوکیچو» در توکیو به طور فزاینده‌ای درگیر جرم و جنایت و موقعیت‌های آسیب‌پذیر می‌شوند.
جنونِ اوردوزِ عمدی در بین کودکان در کابوکیچو
پول باقی مانده اغلب صرف سیگار، الکل و خرید داروهای بدون نسخه می‌شود که در مقادیر زیاد مصرف می‌کنند تا عمداً «اُوردوز» (مصرف افراطیِ مواد مخدر که گاه منجر به مرگ می‌شود) کنند.
جنونِ اوردوزِ عمدی برای اولین بار در سال ۲۰۲۲ در این منطقه ظاهر شد. مقامات به رسانه‌های محلی گفتند که در حمله ضربتی پلیس به پاتوق‌های بچه‌های تویوکو در دسامبر سال گذشته (۲۰۲۳)، ۲۹ کودک دستگیر شدند که تعدادی از آنها انواع مختلفی از داروهای بدون نسخه را در اختیار داشتند.
شماری از مرگ و میرها در سراسر ژاپن در میان جوانانی رخ داده است که اغلب از الگوی رفتاری بچه‌های تویوکو که معمولا در رسانه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته می‌شود، پیروی می‌کنند.
دخترانِ تویوکو می‌گویند: جوانان اینجا در کابوکیچو هم مرده‌اند.
هیچ قانونی در این خیابان‌های خشن وجود ندارد
«هید موری جن»، یکی از اعضای موسس شورای پدران و مادران برای محافظت از جوانان (Seiboren) می‌گوید: گروه جوانان بی‌خانمان برای اولین بار حدود پنج سال پیش شروع به تجمع در یک میدان محل عبور عابران پیاده کردند که اطراف آن را فروشگاه‌های شبانه‌روزی، اتاق‌های کارائوکه، رستوران‌ها، هتل‌های ارزان قیمت و یک پردیس سینمایی احاطه کرده بود.
او معتقد است قوانین ژاپن دیگر واقعاً در میدانی که این جوانان در آنجا تجمع می‌کنند و حتی خیابان‌های مجاور آن، اعمال نمی‌شود.
وی افزود: آنها با وجود اینکه زیر سن قانونی هستند، مشروبات الکلی مصرف می‌کنند، سیگار می‌کشند و حتی با هدف اوردوز شدن، دارو می‌خرند.
موری جن هشدار می‌دهد که با تجمع جوانان بیشتر و جلب توجه رسانه‌ها، این منطقه بدنام شد. و همین امر به نوبه خود، این محله را به میعادگاهی برای بچه‌های فراری و بی‌خانمان از سراسر کشور تبدیل کرد.
او می‌گوید پلیس تاکنون چندین مداخله بی‌سابقه انجام داده است و در سال ۲۰۲۱ میلادی پس از آنکه یک مرد بی‌خانمان به دست ۶ نفر شکنجه و کشته شد، رهبر غیررسمی این گروه که او را «هائورو» صدا می‌زدند، دستگیر شد.
چندی بعد هائورو نیز قبل از اینکه دادگاهی شود، خودکشی کرد.
موری جن می‌گوید: این بچه‌ها از والدینی که با آنها بدرفتاری کرده‌اند یا هیچ علاقه‌ای به آنها نداشتند، فرار می‌کنند. برخی هم یتیم بودند که از شهر خود فرار کردند و اکنون اینجا خانه آنهاست؛ مکانی که هیچ قانونی ندارد و ۲۴ ساعت شبانه‌روز فعال است.
هیچ‌کس اهمیت نمی‌دهد و هیچ‌کس مسئولیتی برعهده نمی‌گیرد
به گزارش خبرگزاری آلمانی دویچه‌وله، شورای «سیبورن» (Seiboren یا شورای پدران و مادران برای محافظت از جوانان)، کافه‌ای دارد که جوانان می‌توانند برای خوردن یک وعده غذای گرم یا کمی گرم شدن در روزهای سرد زمستان به آنجا بیایند.
در برخی روزها، بیش از ۱۰۰ کودک و نوجوان فراری در آنجا توقف می‌کنند. مشاوران نیز در این مجموعه حمایتی در دسترس هستند با این حال جوانان برای اعتماد کردن به آنها تحت فشار قرار نمی‌گیرند.
موری جن معتقد است قوانین مربوط به بی‌خانمان‌ها و مسئولیت والدین در قبال کودکان در ژاپن ضعیف است و به همین دلیل است که متوقف کردن این مشکلات بسیار دشوارتر شده است.
او می‌گوید: دولت ملی، دولت مرکزی توکیو و پلیس همه می‌دانند که مشکلی وجود دارد. آنها این معضل را همینجا، در خیابان‌های ما ببینند اما هیچ کاری انجام نمی‌دهند.
وی تاکید می‌کند: هیچ کس اهمیت نمی‌دهد و هیچ کس مسئولیت کمک به این جوانان را برعهده نمی گیرد. بعضی اوقات برخی نهادها و مراکز حمایتی، آنها را تحت مراقبت قرار می‌دهند اما این نوجوانان فقط چند روز در این مراکز می‌مانند و پس از آن دوباره به حال خود رها می‌شوند و طبیعی است که بازهم به این خیابان‌های ناامن باز می‌گردند. در واقع هیچ حمایت طولانی مدتی از این بچه‌ها وجود ندارد.
موری جن مشکلات کابوکیچو را که در حال ظهور و سرایت کردن به سایر خیابان‌های مناطق تفریحی شبانه در سراسر این کشور از جمله «سوسوکینو» در «ساپورو» و «مینامی» در «اوساکا» است، ناشی از تغییرات شگرفی می‌داند که در جامعه ژاپن در دهه گذشته رخ داده است.
او می‌گوید این مشکل ۱۰ سال پیش وجود نداشت.
او در توضیح این شرایط می‌گوید: در گذشته، ژاپن جامعه‌ای متشکل از روستاها و جوامع کوچک‌تر بود که خانواده‌ها و همسایگان از یکدیگر مراقبت و به یکدیگر کمک می‌کردند. اما این روابط و حمایت‌ها به تدریج از بین رفته است. این روزها افراد بیشتری با مشکلات مالی روبرو هستند، تعداد زیادی از مادران مجرد در تلاش هستند تا زندگی خود را تامین کنند و فرزندان جوان آنها، غرق در تلفن‌های همراه و دنیای آنلاین هستند. این شرایط به نوبه خود منجر به کاهش حمایت خانواده از فرزندان می‌شود.
خطر در خیابان
«یونی»، جوان ۲۲ ساله و خانواده‌اش پس از فاجعه هسته‌ایِ مارس ۲۰۱۱ که در پی زلزله ۹ ریشتری و به دنبال آن، وقوع سونامی و از کار افتادن ماشین‌آلات نیروگاه هسته‌ای شماره ۱ فوکوشیما و نشت موادرادیواکتیو در منطقه رخ داد، مجبور به ترک استان فوکوشیما شدند.
به دنبال این جابه‌جایی، خانواده با مشکلات مالی مواجه شدند و مجبور بودند سال‌ها از جایی به جای دیگر نقل مکان کنند. یونی (نام مستعاری که او برای خودش انتخاب کرده به معنای خارپشت دریایی است) ۱۸ ماه پیش و پس از دیدن ویدیوهای بچه‌های تویوکو در شبکه اجتماعی «تیک‌تاک» وارد کابوکیچو شد.
او می‌گوید: اینجا در ابتدا همه دوستانه و گشاده‌رو برخورد می‌کردند و به راحتی می‌شد افرادی را برای صحبت با آنها پیدا کرد. من برای اولین بار به اینجا آمدم زیرا فکر می‌کردم ممکن است بتوانم به بچه‌ها در رفع مشکلات کمک کنم اما در نهایت با آنها ماندم.
یونی اذعان کرد که این محله می‌تواند خطرناک باشد. او گفت کودکان ضعیف‌تر را می‌توان به راحتی متقاعد کرد که وارد اعمال غیراخلاقی شوند و آنها از رفتار دیگران در گروه کپی می‌کنند. او حتی جوانی را می‌شناخت که با پریدن از ساختمان مجاور خودکشی کرده بود.
از سوزوکا (همان دختری که ماه آوریل به گروه ملحق شده بود) هم وقتی در مورد امیدهایش برای آینده پرسیدیم، گفت: من رویایی ندارم.
با این حال نیپا در پاسخ به این سوال گفت که می‌خواهد شغلی داشته باشد که در آن مورد احترام قرار بگیرد.
روند نگران‌کننده زندگی جوانان آسیب‌پذیر در مناطق شهری ژاپن
ژاپن در حالی چهارمین اقتصاد بزرگ در جهان محسوب می‌شود که در سالهای اخیر، شاهد روندی نگران کننده در قشر کم سن و سال به ویژه در جوامع شهری بوده است.
این سناریو، بازتاب دوره پس از جنگ است که در آن یتیمان و جوانان آواره در خیابان‌ها در جست‌وجوی معیشت و سرپناه پرسه می‌زدند و چالشی تاریخی را برجسته می‌کند که به اندازه کافی به آن پرداخته نشده است.
پس از جنگ جهانی دوم، ژاپن با چالش‌های بی‌شماری در روند بازسازی مواجه شد از جمله این مشکلات تعداد زیاد کودکانی بودند که یتیم شده یا از خانواده‌هایشان جدا ماندند. این کودکان که اغلب از آنها به عنوان «یتیمان جنگ» یاد می‌شود، یک منظره رایج در شهرهای سرتاسر ژاپن بودند که برای یافتن غذا، سرپناه و هر وسیله‌ای برای زنده ماندن تلاش می‌کردند.
گسست اجتماعی ناشی از جنگ، بخش قابل توجهی از جمعیت جوان ژاپن را در آن دوران در معرض استثمار و بزهکاری قرار داد.
به گزارش یوسی‌ای‌نیوز، این وضعیت به سرعت به زمان حال هم منتقل شد و در حالی که شرایط کنونی ممکن است نسبت به آن دوران بهبود یافته باشد اما موضوع اساسی که آسیب پذیری جوانان است، همچنان در اغلب شهرهای ژاپن یک معضل جدی و نگران کننده است.
اقدامات اخیر اداره پلیس منطقه کلان‌شهر توکیو برای آگاه‌سازی جوانان در زمینه جرایم و استثمار احتمالی در محله تویوکو در شینجوکو کابوکیچو، نمایانگر الگوی مدرنِ همان مشکل دیرینه است.
یکی از عملیات‌های پلیس توکیو که منجر به راهنمایی ۳۱ جوان شد، شکاف اجتماعی را در حفاظت از رفاه کودکان حتی در مناطق شهری آشکار می کند.
این معضل به ویژه در کشوری که به دلیل قدرت اقتصادی و پیشرفت فناوری خود شهرت دارد، بسیار بیشتر قابل تامل است.
مشارکت تعداد قابل توجهی از کودکان و نوجوانان از جمله دانش آموزان دبیرستانی و راهنمایی در این عملیات‌های ارشاد پلیس توکیو به نیاز مبرم و گسترده‌تر به شبکه‌های ایمنی اجتماعی و ساختارهای حمایتی برای جوانان اشاره دارد.
این یک زنگ خطر جدی است که در کشوری به پیشرفتگی ژاپن، کودکان و نوجوانان هنوز در موقعیت‌هایی قرار می‌گیرند که در معرض خطر استثمار یا مشارکت در جرم و جنایت هستند. این واقعیت که بسیاری از این افراد کم سن و سال از خارج از توکیو آمده‌اند، نشان‌دهنده یک چالش سراسری است که به راه‌حل‌های جامع و فراتر از مداخله صرف پلیس نیاز دارد.
کارشناسان و مقامات محلی می‌گویند رسیدگی به این وضعیت مستلزم تلاش بیشتر از جانب همه بخش‌های جامعه از جمله سازمان‌های مذهبی است که دارای سنت و تجربه طولانی در ارائه مراقبت و حمایت از جمعیت‌های آسیب‌پذیر هستند.
در جامعه مدرن ژاپن، سازمان‌های مذهبی و مراکز دینی می‌توانند در گسترش ارتباط خود با این جوانان آسیب‌پذیر، ارائه حفاظت، راهنمایی و جایگزین‌هایی برای زندگی خیابانی، نقش اساسی داشته باشند.
این ایده که نهادهای مذهبی برای رسیدگی به مسائل اجتماعی گام برمی‌دارند، موضوع جدیدی نیست. در بسیاری از نقاط جهان کلیساها، معابد، مساجد و دیگر مراکز مذهبی، بهشتی برای حاشیه‌نشینان و محرومان هستند که نه تنها راهنمایی معنوی بلکه حمایت‌های ملموسی مانند تامین غذا، سرپناه و آموزش را به افراد نیازمند و بی‌خانمان ارائه می‌دهند.
جدال‌های پنهانی: بحران غافلگیرکننده سلامت روان در میان جوانان ژاپنی
مدتی است نشریات و رسانه‌های داخلی ژاپن از تشدید مشکلات سلامت روان در گروه‌های سنی نوجوانان و جوانان این کشور مطالب و گزارش‌های نگران‌کننده منتشر می‌کنند.
در آخرین به‌روزرسانی گزارش سازمان Humanium آمده است: جوانان ژاپنی به دلیل فشار تحصیلی، هنجارهای اجتماعی، قلدری و عدم استقلال، مشکلات روانی متعددی را تجربه می‌کنند.
علاوه بر این، ژاپن همچنین با افزایش نرخ خودکشی در میان افراد زیر ۲۰ سال با روند نگران‌کننده‌ای مواجه است. متأسفانه، ننگ پیرامون سلامت روان در جامعه ژاپن و بی‌میلی فرهنگی برای کمک گرفتن از فرد یا افراد متخصص و درمانگر به نوبه خود به این مشکل دامن می‌زند.
در ژاپن عموما کودکان از جانب والدین تشویق می‌شوند تا در مدرسه برتر باشند اما فشار ناشی از این نگرش و تلاش افراطی برای «بهتر از بقیه بودن»، بر سلامت عاطفی کودکان و نوجوانان تأثیر نامطلوب می‌گذارد. در این کشور آسیاییِ پیشرفته به‌رغم داشتن نرخ فقر کمتر از متوسط و یکی از قوی‌ترین اقتصادهای جهان، کودکان ژاپنی از اعتماد به نفس پایین رنج می‌برند و کارشناسان آموزش این مشکل را به قلدری و رقابت شدید برای ورود به دانشگاه نسبت می‌دهند.
بسیاری از کودکان در این کشور استقلال ندارند زیرا والدینِ آنها به دلیل فشار تحصیلی برای عملکرد خوب در مدرسه، آنها را از بازی و سایر فعالیت‌های تفریحی و نشاط بخش منع می‌کنند.
کارشناسان تاکید می‌کنند ژاپن نیز مانند بسیاری از کشورهای توسعه یافته دیگر و جوامع پردرآمد، کناره‌گیری اجتماعی را در میان جوانان خود تجربه کرده است.
اصطلاح «هیکی‌کوموری» (hikikomori) برای توصیف افرادی استفاده می‌شود که دنیای مجازی را بر زندگی واقعی اولویت می‌دهند و برای مدت طولانی در خانه‌های خود محبوس می‌مانند.
این جوانان کسانی هستند که به طور کامل از جامعه خود بریده‌اند و در تنهایی و انزوای اتاق خود به یک فعالیت سرگرم‌کننده مثل بازی‌های ویدئویی مشغولند.
روانشناسان بر این باورند که کناره گیری اجتماعی جوانان اغلب با دلبستگی ناایمن مرتبط است که نشان می‌دهد این جوانان ممکن است در سالهای اولیه زندگی خود احساس امنیت نکرده باشند. در حالی که حمایت والدین برای دلبستگی ایمن ضروری است اما محافظت بیش از حد نیز به قول معروف «از آن سوی بام افتادن» است و می‌تواند استقلال کودکان را محدود کند.
کارشناسان همچنین یادآور می‌شوند این مشکل با همه گیری کرونا تشدید شده است.
بر اساس داده‌های وزارت بهداشت، کار و رفاه ژاپن در سال ۲۰۱۵، در این کشور نیز مشابه کره جنوبی، تعداد خودکشی افراد زیر ۲۰ سال در حال افزایش است. در ژاپن نوجوانان اغلب به عنوان گروه سنیِ منفعل و بی‌پاسخ به هنجارهای اجتماعی سنگینی که با آن روبرو هستند، تلقی می‌شوند. کودکان همچنین از سنین پایین با حجم زیادی از تکالیف درسی مواجه هستند، زیرا این یکی از عناصر اصلی آموزش آنها است.
چالش جوانان آسیب‌پذیر در مناطق شهری ژاپن صرفاً یک موضوع مرتبط با اجرای قانون نیست بلکه یک موضوع اجتماعی پیچیده است که بر جنبه‌های نابرابری اقتصادی، فروپاشی خانواده‌ها و ارزش‌های اجتماعی اشاره دارد.
بنابر ارزیابی «موسسه ملی تحقیقات جمعیت و تامین اجتماعی» این کشور، عواملی چون کاهش تعداد پدران جوانتر و گرایش کمتر جوانان ژاپنی به ازدواج و تشکیل خانواده، منعکس‌کننده هنجارهای اجتماعی در حال تغییر و فشارهای اقتصادی است که اثر آبشاری بر جمعیت نوجوان دارد.
برنامه‌های آموزشی، طرح‌های اطلاع‌رسانی جامعه و خدمات حمایتی متناسب با نیازهای نوجوانان می‌توانند تفاوت قابل‌توجهی در جلوگیری از بهره‌کشی یا مشارکت آنها در فعالیت‌های مجرمانه ایجاد کنند.
علاوه بر این، نیاز مبرمی به یک تغییر اجتماعی وجود دارد که به علل ریشه‌ای آسیب‌پذیری کودکان و نجوانان ژاپنی مانند ناامنی اقتصادی، انزوای اجتماعی و فقدان فرصت‌های آموزشی و تفریحی مقرون‌به‌صرفه و در دسترس بپردازد.
پایان خبر دکتر نانو