تهدید به ضرب و جرح

تهدید به ضرب و جرح، عملی است که در آن فردی دیگری را به وارد آوردن آسیب فیزیکی به او یا بستگانش می ترساند. این نوع تهدید در نظام حقوقی ایران، به دلیل به خطر انداختن امنیت جانی و روانی افراد، جرمی جدی محسوب می شود و می تواند پیامدهای قانونی سنگینی برای تهدیدکننده داشته باشد.

در جامعه ای که امنیت و آرامش شهروندان از اهمیت بالایی برخوردار است، آشنایی با ابعاد حقوقی پدیده هایی نظیر تهدید به ضرب و جرح، برای هر فردی ضروری به نظر می رسد. درک صحیح این جرم و تفاوت آن با سایر جرایم مشابه، به افراد کمک می کند تا در صورت مواجهه با چنین شرایطی، از حقوق خود دفاع کنند یا اگر به اشتباه متهم به چنین جرمی شدند، مسیر درستی را برای دفاع از خود بپیمایند. این راهنمای جامع تلاش می کند تا تمام جنبه های قانونی، شرایط تحقق جرم، مجازات های مقرر و نحوه پیگیری قضایی تهدید به ضرب و جرح را برای خوانندگان محترم روشن سازد تا هر کس با مطالعه آن، به اطلاعات جامع و کاربردی دست یابد.

مفهوم حقوقی تهدید به ضرب و جرح

در نظام حقوقی ایران، تهدید به ضرب و جرح به معنای ترساندن یک شخص به انجام عملی نامشروع و مضر نسبت به جسم یا جان او است. این مفهوم فراتر از صرف ابراز خشم یا نارضایتی بوده و شامل اعلام جدی و باورپذیری می شود که قصد آسیب رساندن فیزیکی را به مخاطب القا کند. این جرم، بر خلاف ضرب و جرح که مستقیماً به جسم فرد آسیب می رساند، یک عمل مقدماتی محسوب شده و هدف اصلی آن ایجاد ترس و سلب آرامش از قربانی است.

تعریف: تهدید به ضرب و جرح به چه معناست؟

زمانی که فردی به دیگری به صراحت یا به کنایه، قول می دهد که در آینده نزدیک یا دور، به او آسیب جسمانی وارد خواهد کرد، در واقع در حال ارتکاب تهدید به ضرب و جرح است. این آسیب می تواند شامل کتک زدن، زخمی کردن، شکستن عضو، یا هر گونه صدمه فیزیکی دیگری باشد که به سلامت جسمی یا حتی روانی فرد لطمه بزند. از دیدگاه قانون، مهم نیست که تهدیدکننده واقعاً قصد انجام این عمل را داشته باشد یا خیر؛ صرف ایجاد ترس و اضطراب در فرد مورد تهدید، برای تحقق جرم کافی است.

به عنوان مثال، تصور کنید فردی در یک مشاجره لفظی، به صراحت به طرف مقابل خود می گوید: اگر باز هم این حرف را تکرار کنی، تو را کتک خواهم زد یا کارت را تمام می کنم. این جملات، به وضوح مصادیق تهدید به ضرب و جرح محسوب می شوند. حتی اگر این تهدید به صورت غیرمستقیم و با کنایه یا اشاره انجام شود، مانند نشان دادن چاقو و گفتن حواست باشد!، همچنان می تواند تحت عنوان تهدید مورد بررسی قرار گیرد.

تفاوت تهدید به ضرب و جرح با ضرب و جرح

یکی از نکات کلیدی در درک جرم تهدید به ضرب و جرح، تمایز آن با جرم ضرب و جرح است. ضرب و جرح، به معنای وارد آوردن مستقیم و فیزیکی آسیب به بدن شخص دیگر است. این عمل شامل هرگونه جراحت، کبودی، شکستگی یا کوفتگی می شود که به عمد یا حتی در برخی موارد غیرعمد، به دیگری وارد آمده باشد. در واقع، ضرب و جرح مرحله عملی و محقق شده آسیب فیزیکی است.

در مقابل، تهدید به ضرب و جرح یک جرم مقدماتی است. به این معنا که هنوز آسیبی وارد نشده، بلکه صرفاً ترساندن فرد به انجام آن آسیب در آینده مطرح است. هدف قانون از جرم انگاری تهدید، پیشگیری از وقوع جرایم بزرگتر و حفظ آرامش و امنیت روانی افراد است. بنابراین، اگر فردی تنها تهدید به ضرب و جرح کند اما هرگز دست به عمل نزند، همچنان مرتکب جرم شده است، اما مجازات او با کسی که عملاً ضرب و جرح انجام داده، متفاوت خواهد بود.

جایگاه قانونی: ماده 669 قانون مجازات اسلامی، بخش تعزیرات

مبنای قانونی جرم تهدید به ضرب و جرح در حقوق ایران، ماده 669 قانون مجازات اسلامی، بخش تعزیرات است. این ماده می گوید:

هرگاه کسی دیگری را به هر نحو تهدید به قتل یا ضررهای نفسی یا شرفی یا مالی و یا به افشای سری نسبت به خود یا بستگان او نماید، اعم از اینکه به این واسطه تقاضای انجام امر یا ترک فعلی را نموده یا ننموده باشد، به مجازات شلاق تا (۷۴) ضربه یا زندان از یک ماه تا یک سال محکوم خواهد شد.

این ماده به وضوح نشان می دهد که قانونگذار، تهدید به ضررهای نفسی را به عنوان یک جرم مستقل شناسایی کرده است. ضررهای نفسی در این ماده، شامل هرگونه آسیب و ضرر جسمی و جانی می شود که به فرد یا بستگان او وارد آید. تهدید به ضرب و جرح و تهدید به کتک زدن، دقیقاً در زیرمجموعه ضررهای نفسی قرار می گیرند. این تهدید می تواند به صورت تهدید لفظی به ضرب و جرح، کتبی، از طریق پیامک یا هر وسیله ارتباطی دیگر صورت پذیرد و نحوه تهدید در تحقق جرم تأثیری ندارد.

ارکان و عناصر تشکیل دهنده جرم تهدید به ضرب و جرح

برای اینکه یک عمل مشخص تحت عنوان تهدید به ضرب و جرح جرم محسوب شود و قابل پیگیری قضایی باشد، لازم است سه رکن اساسی جرم یعنی رکن قانونی، مادی و معنوی به طور همزمان محقق شوند. در ادامه به تشریح هر یک از این ارکان می پردازیم.

عنصر قانونی

همانطور که پیشتر اشاره شد، عنصر قانونی جرم تهدید به ضرب و جرح، ماده 669 قانون مجازات اسلامی، بخش تعزیرات است. این ماده صراحتاً بیان می دارد که تهدید به ضررهای نفسی جرم بوده و مجازاتی را برای آن تعیین کرده است. وجود این ماده قانونی، مبنایی استوار برای پیگرد قضایی و اعمال مجازات برای تهدیدکنندگان فراهم می آورد و تضمین کننده امنیت روانی و جسمانی شهروندان است. بدون وجود یک نص صریح قانونی، هیچ عملی را نمی توان جرم دانست (اصل قانونی بودن جرایم و مجازات ها).

عنصر مادی

عنصر مادی، به معنای عمل فیزیکی یا رفتاری است که مجرم برای ارتکاب جرم انجام می دهد. در جرم تهدید به ضرب و جرح، عنصر مادی شامل موارد زیر است:

1. عمل تهدیدآمیز: این عمل می تواند به اشکال گوناگونی نمود پیدا کند:
   • لفظی: شایع ترین نوع تهدید است، مانند بیان جملاتی چون تو را می کُشم، کتکت می زنم، بلایی سرت می آورم. تهدید لفظی به ضرب و جرح نمونه ای بارز از این مورد است.
   • کتبی: ارسال نامه های تهدیدآمیز، پیامک (تهدید از طریق پیامک)، ایمیل، یا انتشار پیام در شبکه های اجتماعی (تهدید در فضای مجازی) که حاوی محتوای تهدیدآمیز باشد.
   • اشاره: حرکات بدنی معنی دار مانند نشان دادن چاقو، بالا بردن مشت به نشانه ضربه زدن، یا اشاره به اسلحه.
   • عملی: انجام حرکاتی که به طور مستقیم تهدید را القا کند، مثلاً تعقیب کردن فرد با قصد ترساندن، یا حضور در محلی با قصد ارعاب و ایجاد ترس از حمله.
2. اعلام تهدید: تهدید باید به اطلاع مخاطب برسد. یعنی تهدیدشونده باید از محتوای تهدیدآمیز آگاه شود. مهم نیست که تهدیدکننده مستقیماً با قربانی روبرو شده باشد یا از طریق واسطه یا وسایل ارتباطی اقدام کرده باشد. نکته مهم این است که جرم تهدید، یک جرم مطلق است؛ یعنی برای تحقق آن، لازم نیست که تهدیدشونده واقعاً ترسیده باشد، بلکه صرف اعلام تهدید و قابلیت ایجاد ترس (باورپذیر بودن تهدید) کافی است.
3. موضوع تهدید: موضوع تهدید باید یک عمل نامشروع و مضر باشد. ضرب و جرح قطعاً عملی نامشروع و مضر است. تهدید به انجام کاری قانونی یا مباح (مثلاً تهدید به شکایت از طریق مراجع قانونی) جرم تهدید محسوب نمی شود.
4. آینده بودن عمل مورد تهدید: عملی که مورد تهدید قرار می گیرد، باید مربوط به آینده باشد، نه گذشته یا حال. مثلاً اگر کسی بگوید دیروز تو را کتک زدم یا الان تو را می زنم، در حالت اول، تهدید نیست و در حالت دوم، اگر عمل واقعاً انجام شود، ضرب و جرح است. تهدید باید ناظر به انجام عملی در آینده باشد، مانند اگر این کار را نکنی، تو را کتک خواهم زد.

عنصر معنوی

عنصر معنوی یا همان قصد مجرمانه، به حالت روانی و نیت فرد هنگام ارتکاب جرم اشاره دارد. در جرم تهدید به ضرب و جرح، عنصر معنوی شامل دو بخش است:

1. قصد مجرمانه (سوء نیت عام): تهدیدکننده باید قصد ترساندن و ارعاب مخاطب را داشته باشد. یعنی عمل تهدیدآمیز با نیت ایجاد رعب و وحشت در دیگری انجام شود.
2. قصد انجام تهدید (سوء نیت خاص): برای تحقق جرم تهدید به ضرب و جرح، لازم نیست که تهدیدکننده واقعاً قصد انجام عمل ضرب و جرح را داشته باشد. یعنی حتی اگر فردی تنها برای ترساندن و بدون نیت واقعی برای آسیب رساندن، تهدید به کتک زدن کند، باز هم جرم محقق شده است. مهم ایجاد ترس و اضطراب است، نه اراده حقیقی برای تحقق بخشیدن به موضوع تهدید.

این بدان معناست که حتی اگر تهدیدکننده قدرت انجام تهدید را نداشته باشد (مثلاً یک فرد ضعیف یک قهرمان کشتی را تهدید به ضرب و جرح کند)، باز هم جرم تهدید به ضرب و جرح از نظر قانونی محقق می شود، چرا که معیار، توانایی یا قصد واقعی نیست، بلکه صرف ایجاد ترس و اضطراب از یک عمل نامشروع و باورپذیر (از نظر عرفی) در فرد مورد تهدید است.

شرایط تحقق جرم تهدید به ضرب و جرح

علاوه بر ارکان سه گانه قانونی، مادی و معنوی، برای اینکه بتوان یک تهدید را به عنوان جرم تهدید به ضرب و جرح در نظر گرفت، باید شرایط دیگری نیز وجود داشته باشد که در ادامه به آن ها می پردازیم.

۱. امکان وقوع تهدید: (جدی بودن و باورپذیر بودن تهدید از نظر عرفی)

یکی از مهم ترین شرایط، این است که تهدید باید از نظر عرفی جدی و باورپذیر باشد. به این معنا که فرد مورد تهدید، بر اساس شرایط موجود، بتواند وقوع آن را محتمل بداند. اگر تهدید به قدری غیرواقعی یا غیرمنطقی باشد که هیچ فرد عاقلی آن را جدی نگیرد، جرم محقق نمی شود. این شرط شامل دو جنبه مهم است:

• تناسب بین تهدیدکننده و تهدیدشونده: اگر فردی ضعیف، فردی بسیار قوی تر از خود را تهدید به ضرب و جرح کند، یا تهدیدی از سوی فردی مطرح شود که به وضوح توانایی انجام آن را ندارد (مثلاً تهدید به قتل از سوی یک کودک خردسال)، ممکن است از دید عرف، تهدید جدی و باورپذیر تلقی نشود و در نتیجه جرم محقق نگردد. اما در اکثر موارد، حتی تفاوت قدرت فیزیکی نیز مانع از تحقق جرم نمی شود، زیرا هدف قانون، حفظ امنیت روانی و جسمی قربانی است و بسیاری از تهدیدها می توانند از طریق اجیر کردن افراد دیگر یا به طرق غیرمستقیم عملی شوند.
• شرایط محیطی و زمانی: محیط و زمان تهدید نیز می تواند بر باورپذیری آن تأثیر بگذارد. تهدیدی که در یک شرایط جدی و خصمانه مطرح می شود، با تهدیدی که در قالب شوخی یا در یک موقعیت غیرجدی بیان می گردد، تفاوت دارد. قاضی با در نظر گرفتن تمام جوانب و اوضاع و احوال، جدی بودن تهدید را تشخیص می دهد.

۲. نامشروع بودن عمل تهدیدآمیز: (ضرب و جرح عملی غیرقانونی و نامشروع است)

همانطور که قبلاً نیز ذکر شد، موضوع تهدید باید یک عمل غیرقانونی و نامشروع باشد. ضرب و جرح به وضوح عملی غیرقانونی و مضر است. تهدید به انجام یک عمل قانونی، هرچند برای فرد مقابل ناخوشایند باشد (مانند تهدید به شکایت حقوقی، یا افشای اطلاعاتی که محرمانه نیستند و فرد حق افشای آن ها را دارد)، جرم تهدید به ضرب و جرح یا هر نوع تهدید دیگری محسوب نمی شود.

۳. آینده بودن عمل مورد تهدید: عمل باید در آینده اتفاق بیفتد، نه در حال یا گذشته.

این شرط، ماهیت پیشگیرانه جرم تهدید را برجسته می کند. تهدید باید ناظر به عملی باشد که قرار است در آینده انجام شود. اگر عملی هم اکنون در حال انجام باشد یا در گذشته انجام شده باشد، دیگر ماهیت تهدید ندارد. مثلاً من تو را می زنم اگر با انجام همزمان آن همراه باشد، ضرب و جرح است نه تهدید. و من تو را زدم نیز خبر از یک عمل گذشته است.

۴. تهدید نسبت به چه کسانی جرم است؟ (خود شخص، بستگان او)

ماده 669 قانون مجازات اسلامی به صراحت بیان می کند که تهدید باید نسبت به خود یا بستگان او باشد. این بستگان شامل خانواده درجه یک (پدر، مادر، همسر، فرزندان) و حتی بستگان دورتر می شود، به شرطی که تهدیدکننده بداند که این بستگی وجود دارد و قربانی از آسیب دیدن آن ها متأثر می شود. هدف قانونگذار، حمایت از فرد و دایره نزدیکان او در برابر تهدیدات است.

مجازات جرم تهدید به ضرب و جرح

مجازات جرم تهدید به ضرب و جرح و سایر مصادیق تهدید به ضررهای نفسی، شرفی، مالی یا افشای سر، در ماده 669 قانون مجازات اسلامی تعیین شده است. این مجازات ها با هدف بازدارندگی و حفظ نظم عمومی و امنیت فردی وضع شده اند.

تشریح مجازات های مندرج در ماده 669 ق.م.ا

بر اساس ماده 669 قانون مجازات اسلامی، مجازات این جرم یکی از دو گزینه زیر است:

1. شلاق تا 74 ضربه تعزیری: این نوع شلاق که به آن شلاق تعزیری می گویند، به معنای مجازاتی است که قاضی با توجه به شرایط پرونده و شخصیت مجرم، تعداد ضربات آن را تعیین می کند و می تواند از یک ضربه تا ۷۴ ضربه باشد.
2. حبس از یک ماه تا یک سال: در گذشته، میزان حبس برای این جرم از دو ماه تا دو سال بود. اما با تصویب قانون کاهش مجازات حبس تعزیری در سال 1399، مجازات حبس این جرم در حداقل و حداکثر، به نصف تقلیل یافت و به یک ماه تا یک سال تبدیل شد.

نکته مهم این است که قاضی در انتخاب نوع و میزان مجازات، اختیار دارد. یعنی با توجه به اوضاع و احوال خاص پرونده، سوابق متهم، میزان تأثیر تهدید بر قربانی و سایر عوامل، می تواند یکی از این دو مجازات را تعیین کند. همچنین، قاضی می تواند با در نظر گرفتن جهات تخفیف مجازات (مانند اقرار، همکاری، رضایت شاکی در برخی موارد)، مجازات را کاهش دهد یا حتی آن را به مجازات جایگزین حبس تبدیل کند.

برای روشن شدن تفاوت مجازات ها، می توان به جدول زیر نگاهی انداخت:

مجازات پیش از قانون 1399	مجازات پس از قانون 1399 (کاهش مجازات حبس تعزیری)	اختیار قاضی
شلاق تا 74 ضربه یا حبس 2 ماه تا 2 سال	شلاق تا 74 ضربه یا حبس 1 ماه تا 1 سال	انتخاب یکی از دو مجازات و تعیین میزان آن در چارچوب قانونی

تفاوت با تهدید همراه با اجبار (ماده 668 ق.م.ا)

یکی از مسائل مهم در پرونده های تهدید، تمایز قائل شدن بین تهدید ساده (ماده 669) و تهدید همراه با اجبار است که در ماده 668 قانون مجازات اسلامی مطرح شده است. این دو جرم، از لحاظ هدف و مجازات، تفاوت های کلیدی دارند:

ماده 668 قانون مجازات اسلامی مقرر می دارد: هر کس با جبر و قهر یا با اکراه و تهدید دیگری را ملزم به دادن نوشته یا سند یا امضا و یا مهر نماید و یا سندی و نوشته ای که متعلق به او یا سپرده به او می باشد را از وی بگیرد، به حبس از سه ماه تا دو سال و تا 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد.

تفاوت های اصلی این دو ماده عبارتند از:

• هدف تهدید: در ماده 669، هدف صرفاً ایجاد ترس از یک ضرر است و مجرم ممکن است هیچ خواسته خاصی نداشته باشد. اما در ماده 668، تهدید به منظور اجبار قربانی به انجام یک کار خاص (مانند دادن مال، امضای سند یا انجام فعلی معین) صورت می گیرد. به عبارت دیگر، تهدید در اینجا وسیله ای برای رسیدن به یک خواسته مادی یا عملی است.
• جرم مقید به نتیجه: جرم موضوع ماده 668، یک جرم مقید به نتیجه است. یعنی برای تحقق آن، حتماً باید نتیجه مورد نظر تهدیدکننده (مثلاً گرفتن سند یا امضا) محقق شود. در حالی که جرم ماده 669، یک جرم مطلق است و صرف تهدید برای تحقق آن کافی است، حتی اگر هیچ نتیجه ای در پی نداشته باشد.
• مجازات: مجازات ماده 668 شامل هر دو مجازات حبس (از 45 روز تا 1 سال پس از کاهش مجازات) و شلاق (تا 74 ضربه) می شود. در این ماده از حرف و بین دو مجازات استفاده شده که به معنای جمع بودن هر دو مجازات است. اما در ماده 669، با استفاده از حرف یا، قاضی یکی از دو مجازات (شلاق یا حبس) را انتخاب می کند.

در نتیجه، اگر تهدید به ضرب و جرح با هدف واداشتن فرد به انجام کاری خاص (مانند دادن پول یا امضای سندی) صورت پذیرد، به احتمال زیاد مشمول ماده 668 خواهد بود که مجازات شدیدتری (هر دو مجازات) را در پی دارد.

«هر کس با جبر و قهر یا با اکراه و تهدید دیگری را ملزم به دادن نوشته یا سند یا امضا و یا مهر نماید و یا سندی و نوشته ای که متعلق به او یا سپرده به او می باشد را از وی بگیرد، به حبس از سه ماه تا دو سال و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.»

نحوه شکایت و پیگیری حقوقی تهدید به ضرب و جرح

مواجهه با تهدید به ضرب و جرح می تواند تجربه ای ناخوشایند و پراسترس باشد. اما آگاهی از مراحل قانونی و نحوه پیگیری صحیح، می تواند به قربانیان کمک کند تا حقوق خود را استیفا کرده و امنیت خود را باز یابند. این بخش، راهنمای گام به گام نحوه شکایت و پیگیری قانونی این جرم را ارائه می دهد.

الف) مراجع صالح برای شکایت

اولین گام پس از وقوع تهدید به ضرب و جرح، مراجعه به مرجع قضایی صالح برای طرح شکایت است. مرجع اصلی برای رسیدگی به این جرم، دادسرای عمومی و انقلاب است. فرد قربانی باید به دادسرای محلی که جرم در حوزه قضایی آن اتفاق افتاده، مراجعه کرده و شکایت خود را ثبت کند. نیروی انتظامی نیز در مرحله اولیه می تواند به عنوان ضابط قضایی، گزارش مقدماتی را ثبت کرده و شاکی را به دادسرا هدایت کند.

ب) مدارک و مستندات لازم برای شکایت

برای طرح شکایت موثر و افزایش احتمال اثبات جرم، جمع آوری مدارک و مستندات کافی از اهمیت بالایی برخوردار است:

1. تنظیم شکواییه: شاکی باید یک شکواییه (دادخواست کیفری) تنظیم کند. در این شکواییه، لازم است اطلاعات کامل خود و متهم (در صورت اطلاع)، شرح دقیق واقعه، زمان و مکان وقوع تهدید، و درخواست رسیدگی قضایی ذکر شود. یک نمونه شکواییه می تواند به شاکی در تنظیم این سند کمک کند.
2. جمع آوری ادله اثبات دعوا:
   • شهادت شهود: اگر تهدید در حضور اشخاص دیگر رخ داده است، شهادت آن ها می تواند دلیل محکمه پسندی باشد.
   • ضبط صدا یا تصویر: در صورتی که امکان ضبط صدای تهدیدکننده یا تصویر او در حال تهدید وجود داشته باشد، این موارد از قوی ترین ادله اثبات محسوب می شوند. البته باید توجه داشت که ضبط صدا یا تصویر بدون اجازه، در برخی موارد می تواند خود جرم محسوب شود، اما برای اثبات یک جرم دیگر، معمولاً توسط قاضی مورد بررسی قرار می گیرد.
   • پیامک، ایمیل و اسکرین شات شبکه های اجتماعی: اگر تهدید از طریق پیامک یا تلفن (متنی)، ایمیل یا پیام های خصوصی در پلتفرم های مجازی مانند واتساپ، تلگرام یا اینستاگرام صورت گرفته است، ذخیره کردن پیام ها، اسکرین شات گرفتن از محتوا و نگهداری آن ها، از مستندات بسیار مهم هستند. (آیا تهدید در فضای مجازی نیز جرم است؟ بله، تهدید در فضای مجازی نیز تحت شمول ماده 669 قانون مجازات اسلامی قرار می گیرد، زیرا قانونگذار از عبارت به هر نحو استفاده کرده است که شامل فضای مجازی نیز می شود.)
   • گزارش پلیس: اگر حادثه به پلیس گزارش شده است، گزارش مأموران نیروی انتظامی می تواند مستند باشد.

   آیا برای اثبات تهدید، حتماً نیاز به شاهد است؟ خیر. اگرچه شهادت شهود یک دلیل قوی است، اما تنها دلیل اثبات تهدید نیست. مجموعه ای از دلایل و مستندات دیگر مانند پیامک ها، صدای ضبط شده و حتی قراین و امارات می تواند به اثبات جرم کمک کند.

ج) مراحل پیگیری پرونده

پس از ثبت شکواییه، پرونده مراحل زیر را طی می کند:

1. ثبت شکواییه: شکایت در دادسرا ثبت و به یکی از شعب بازپرسی یا دادیاری ارجاع می شود.
2. تحقیقات مقدماتی: بازپرس یا دادیار به بررسی اولیه شکایت می پردازد. ممکن است از شاکی و متهم تحقیق شود، شهود احضار شوند، و دلایل ارائه شده بررسی گردند.
3. صدور قرار: پس از اتمام تحقیقات، بازپرس یا دادیار قرار مقتضی (مانند قرار جلب به دادرسی در صورت وجود دلایل کافی برای جرم) را صادر می کند.
4. ارسال به دادگاه: در صورت صدور قرار جلب به دادرسی، پرونده به دادگاه کیفری دو ارسال می شود.
5. صدور حکم: دادگاه پس از بررسی نهایی و شنیدن دفاعیات طرفین، رأی نهایی را صادر می کند. این رأی می تواند شامل محکومیت متهم به مجازات یا برائت او باشد.

د) مرور زمان و مهلت شکایت

جرم تهدید به ضرب و جرح، یک جرم قابل گذشت نیست (البته این موضوع در برخی از کتب حقوقی مورد اختلاف است، اما رویه قضایی بیشتر به سمت غیرقابل گذشت بودن آن تمایل دارد). برای جرایم غیرقابل گذشت، مهلت خاصی برای شکایت وجود ندارد و شاکی هر زمان که بخواهد می تواند شکایت خود را مطرح کند. با این حال، توصیه می شود که شکایت هرچه سریع تر پس از وقوع جرم انجام شود تا شانس جمع آوری و حفظ ادله بالاتر باشد.

ه) قابل گذشت بودن جرم

همانطور که ذکر شد، جرم تهدید به ضرب و جرح از جرایم غیرقابل گذشت محسوب می شود. این بدان معناست که حتی اگر شاکی پس از طرح شکایت، از شکایت خود صرف نظر کند و رضایت بدهد، این رضایت صرفاً می تواند یکی از جهات تخفیف مجازات باشد و متهم به طور کامل تبرئه نمی شود. دادگاه همچنان می تواند به جنبه عمومی جرم رسیدگی کرده و مجازات را اعمال کند، هرچند ممکن است مجازات کمتری (مثلاً حداقل حبس) برای متهم در نظر گرفته شود. این رویکرد قانونگذار نشان از جدیت در برخورد با جرایمی دارد که نظم عمومی و امنیت جامعه را به خطر می اندازند.

نکات مهم حقوقی و عملی در مورد تهدید به ضرب و جرح

در کنار ابعاد حقوقی و قانونی، نکات عملی و توصیه های کاربردی نیز وجود دارند که در مواجهه با تهدید به ضرب و جرح می توانند بسیار راهگشا باشند. درک این نکات به افراد کمک می کند تا هم از خود محافظت کنند و هم در صورت لزوم، به بهترین شکل ممکن از حقوق خود دفاع کنند.

تهدیدهای مکرر و تاثیر آن بر حکم

اگر فردی به صورت مکرر و پی در پی اقدام به تهدید به ضرب و جرح کند، این تکرار می تواند به عنوان یکی از دلایل برای تشدید مجازات در نظر گرفته شود. اصرار بر تهدید، نشان دهنده سوء نیت قوی تر و عدم تمکین به قانون است و می تواند قاضی را متقاعد کند که مجازات بیشتری را اعمال کند. علاوه بر این، تهدیدهای مکرر ممکن است جنبه های دیگری مانند ایجاد مزاحمت یا حتی ورود به حریم خصوصی را نیز شامل شود که می تواند به اتهامات موجود اضافه کند.

تهدیدهای دروغین و اتهام واهی (افترا و قذف)

مهم است که افراد هنگام طرح شکایت، از صحت و واقعیت ادعاهای خود اطمینان داشته باشند. اگر شخصی دیگری را بدون دلیل و به دروغ متهم به تهدید به ضرب و جرح کند، خود می تواند تحت پیگرد قانونی قرار گیرد. این عمل تحت عنوان افترا یا در موارد خاص قذف (اتهام ناروا به ارتکاب زنا یا لواط) جرم محسوب می شود و مجازات هایی را در پی دارد. بنابراین، قبل از طرح هرگونه شکایتی، جمع آوری ادله و اطمینان از صحت ماجرا ضروری است تا از متهم شدن به افترا جلوگیری شود.

نقش وکیل متخصص در پرونده های تهدید

با توجه به پیچیدگی های قوانین و رویه های قضایی، کمک گرفتن از یک وکیل متخصص در امور کیفری، به ویژه در پرونده های مربوط به تهدید به ضرب و جرح، می تواند بسیار مؤثر باشد. وکیل می تواند شاکی را در تمام مراحل پیگیری پرونده، از تنظیم شکواییه و جمع آوری ادله تا حضور در جلسات دادگاه و دفاع از حقوق او، یاری کند. همچنین، برای افرادی که متهم به این جرم شده اند، وکیل می تواند بهترین راهکارهای دفاعی را ارائه دهد و از تضییع حقوق آن ها جلوگیری کند.

چگونه خود را در برابر تهدیدات محافظت کنیم؟

علاوه بر پیگیری حقوقی، اقداماتی وجود دارد که افراد می توانند برای محافظت از خود در برابر تهدیدات انجام دهند:

• حفظ آرامش: در مواجهه با تهدید، سعی کنید آرامش خود را حفظ کرده و از ورود به درگیری های بیشتر پرهیز کنید.
• ثبت و مستندسازی: هرگونه تهدید را (چه لفظی، چه کتبی) مستند کنید. ضبط صدا، گرفتن اسکرین شات از پیامک ها و شبکه های اجتماعی، و یادداشت زمان و مکان وقوع تهدید بسیار مهم است.
• آگاه کردن افراد معتمد: خانواده، دوستان یا همکاران معتمد خود را در جریان تهدید قرار دهید.
• تغییر مسیر یا پرهیز از مواجهه: در صورت امکان، از مسیرها یا مکان هایی که احتمال مواجهه با تهدیدکننده وجود دارد، پرهیز کنید.
• گزارش به مراجع ذی صلاح: در صورت احساس خطر جدی، فوراً با پلیس تماس بگیرید.

تفاوت با جرایم مشابه (توهین، فحاشی، محاربه در صورت اقدام عملی)

تهدید به ضرب و جرح را نباید با برخی جرایم مشابه اشتباه گرفت:

• توهین و فحاشی: این جرایم شامل به کار بردن الفاظ رکیک یا تحقیرآمیز است که قصد آن صرفاً هتک حرمت و کوچک شمردن فرد است، نه ترساندن او به یک ضرر در آینده. مجازات توهین و فحاشی (در صورتی که موجب قذف نباشد) جزای نقدی درجه شش است، در حالی که مجازات تهدید متفاوت است.
• ضرب و جرح عمدی: همانطور که قبلاً گفته شد، ضرب و جرح به معنای انجام فیزیکی عمل آسیب رسان است، نه صرف تهدید به آن. مجازات آن نیز بر اساس میزان آسیب و عمدی بودن آن، شامل دیه و حبس می شود که معمولاً از مجازات تهدید شدیدتر است.
• محاربه: در صورتی که تهدید و اقدامات بعدی به حدی باشد که منجر به کشیدن سلاح برای ترساندن مردم یا برهم زدن امنیت عمومی شود، ممکن است تحت عنوان محاربه قرار گیرد که مجازات های بسیار سنگین تری دارد. این جرم در صورتی محقق می شود که اقدام عملی و گسترده برای ایجاد رعب و وحشت عمومی صورت پذیرد.

درک این تمایزات برای تشخیص صحیح جرم و پیگیری حقوقی مناسب، حیاتی است.

نتیجه گیری

تهدید به ضرب و جرح، جرمی جدی است که نه تنها امنیت جسمانی افراد را به خطر می اندازد، بلکه آرامش و سلامت روانی جامعه را نیز مختل می کند. نظام حقوقی ایران، با جرم انگاری این عمل در ماده 669 قانون مجازات اسلامی و تعیین مجازات برای آن، بر اهمیت حفظ امنیت و کرامت انسانی تأکید کرده است. این مقاله، به بررسی جامع ابعاد قانونی این جرم، از تعریف و ارکان تشکیل دهنده آن گرفته تا شرایط تحقق، مجازات های مقرر و نحوه پیگیری قضایی پرداخت.

دریافتیم که جرم تهدید به ضرب و جرح، حتی بدون قصد واقعی برای انجام عمل، صرفاً با ایجاد ترس و وحشت در مخاطب، محقق می شود. تفاوت آن با ضرب و جرح فیزیکی و همچنین با تهدید همراه با اجبار (ماده 668) که هدف خاصی را دنبال می کند، از اهمیت بالایی برخوردار است. آگاهی از مراحل شکایت، جمع آوری مستندات کافی و در صورت لزوم، یاری گرفتن از وکیل متخصص، می تواند مسیر احقاق حق را هموارتر سازد.

در نهایت، تأکید بر آن است که قانون در برخورد با این جرایم، رویکردی جدی دارد و حتی با گذشت شاکی نیز جنبه عمومی جرم کماکان قابل پیگیری است. از این رو، هر فردی باید همواره نسبت به عواقب قانونی اعمال و گفتار خود آگاه باشد و از هرگونه تهدید به سلامت و آرامش دیگران پرهیز کند. در صورت مواجهه با چنین شرایطی، توصیه می شود برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره حقوقی تخصصی، با وکلای مجرب در این حوزه تماس بگیرید تا از حقوق خود به نحو احسن دفاع نمایید.